بیش حسی و کم حسی در کودکان
بیشحسی و کمحسی دو ویژگی مختلفی هستند که میتوانند در کودکان مشاهده شوند. درک و توجه به این ویژگیها مهم است زیرا میتوانند بر روی رفتار و تعاملات اجتماعی کودک تأثیرگذار باشند. البته این ویژگیها به طور نسبی و در چارچوب یک طیف وسیع از شدت و شدتهای مختلف ممکن است ظاهر شوند.
کمحسی چگونه است؟
کودکانی که دارای کمحسی هستند ممکن است دارای حساسیت کمتری نسبت به تحریکات محیطی باشند. آنها ممکن است به رویدادها و تحریکات کمتری واکنش نشان دهند. علایم معمول کمحسی در کودکان شامل:
• کمتر نشان دادن توجه و تمایل به تعاملات اجتماعی
• کاهش تجربه از احساسات و احساسات
• علاقه کمتر به فعالیتهای اجتماعی و بازیهای گروهی
• تمایل به فعالیتهای تکی و مستقل
بیشحسی چیست؟
در مقابل، کودکانی که دارای بیشحسی هستند ممکن است بسیار حساس به تحریکات محیطی باشند. آنها ممکن است به رویدادها و تحریکات با شدت بیشتری واکنش نشان دهند. علایم معمول بیشحسی در کودکان شامل:
• حساسیت زیاد نسبت به تحریکات محیطی مانند صدا، نور و بوها
• واکنشهای شدیدتر و بیشتر به رویدادها و موقعیتهای اجتماعی
• عدم توانایی در تنظیم و کنترل احساسات خود
• نیاز به زمان بیشتر برای استراحت و بازی تکی
مهم است که برای هر فرد به عنوان یک فرد منحصر به فرد، بررسی شود که آیا ویژگیهایی که ظاهر میشوند چقدر به موفقیت و راحتی او در محیط اجتماعی و زندگی روزمره او کمک میکنند یا ممکن است نیاز به مداخله و کمک حرفهای داشته باشند. در اینجا نقش مشاوره و پشتیبانی از متخصصین اجتماعی، روانشناسی و پزشکی بسیار مهم است.
درمان بیشحسی
درمان بیشحسی در کودکان معمولاً به مجموعهای از رویکردها و مداخلات ترکیبی اشاره دارد که به کودک کمک میکند تا مهارتهای مربوط به تنظیم احساسات و تعاملات اجتماعی خود را بهبود بخشد و زیر مجموعه کاردرمانی حسی به حساب میآید. در اینجا چند رویکرد درمانی برای کودکان با بیشحسی ذکر شده است:
• مداخلات حسی:
این مداخلات شامل استفاده از تکنیکهای تنظیم حسی میشود که به کودک کمک میکند تا حساسیت حسی خود را کنترل کند. مثالهایی از این تکنیکها شامل تنفس عمیق، تمرینات تمرکز و آگاهی از حالت بدنی میباشد.
• آموزش مهارتهای اجتماعی:
کودکان با بیشحسی ممکن است دچار مشکلات در تعاملات اجتماعی با دیگران باشند. آموزش مهارتهایی مانند شناخت احساسات خود و دیگران، مهارتهای مذاکره، و توانایی درک و انطباق با احساسات دیگران میتواند بهبود رفتار اجتماعی آنها را به دنبال داشته باشد.
• تراپی شناختی رفتاری (CBT):
این روش درمانی به کودکان کمک میکند تا باورها و الگوهای منفی خود را شناسایی کرده و به تغییر آنها بپردازند. این تغییرات میتواند بهبود رفتارهای مرتبط با بیشحسی را ایجاد کند.
• پشتیبانی از خانواده:
مشاوره و آموزش به والدین و خانواده درباره چگونگی پشتیبانی از کودکان با بیشحسی و فراهم کردن محیطهای حمایتی و ایجاد روابط مطمئن و محبتآمیز میتواند در بهبود وضعیت کودکان مؤثر باشد.
• داروها:
در مواردی که بیشحسی با اختلالات دیگری همراه باشد، مانند اختلال اضطرابی، ممکن است پزشک داروهایی مانند داروهای ضد اضطراب را تجویز کند.
درمان بیشحسی باید بر اساس نیازها و شرایط خاص هر کودک انجام شود. همچنین مهم است که این درمان توسط متخصصین و متخصصین روانشناسی کودکان همراهی شود تا بهبودی مناسبی را برای کودکان و خانوادههایشان به ارمغان آورد. باید گفت در بعضی از موارد درمان اختلالات حسی از طریق بازی و فعالیتهای سرگرم کننده هم صورت میگیرد.
درمان کمحسی کودکان
درمان کمحسی در کودکان نیازمند یک رویکرد چندگانه و شخصیسازی شده است. این درمان ممکن است شامل مداخلات متنوعی باشد که به کمک کودک برای تقویت تجربههای حسی و احساسی او بپردازد. در ادامه، چند رویکرد درمانی برای کمحسی در کودکان ذکر شده است:
• مداخلات حسی:
این مداخلات شامل تجربههای حسی و حرکتی است که به کودک کمک میکند تا تجربه حسی خود را بهبود بخشد. این شامل بازیها و فعالیتهایی میشود که حس بینایی، لامسه، شنوایی و سایر حسها را تقویت میکنند.
• تحریکهای حسی:
استفاده از تحریکهای حسی مانند ماساژ، تراپی موسیقی، تماشای فیلمها یا مطالعه کتابهایی با موضوعات مختلف میتواند به کودک کمک کند تا تجربه حسی و احساسی خود را افزایش دهد.
• آموزش مهارتهای احساسی:
کودکان با کمحسی ممکن است مشکلاتی در شناخت و بیان احساسات خود داشته باشند. آموزش مهارتهایی مانند شناخت احساسات، تشخیص احساسات دیگران، و ارتباط برقرار کردن با دیگران میتواند بهبود بخشیده و اعتماد به نفس آنها را افزایش دهد.
• تراپی شناختی رفتاری (CBT):
این روش درمانی به کودکان کمک میکند تا الگوهای منفی افکار و رفتارهایشان را شناسایی و تغییر دهند. این روش میتواند به کودک کمک کند تا مهارتهای مثبت تفکر و رفتار سازندهتری را از خود بیاموزد.
• پشتیبانی از خانواده:
اطلاعات و آموزشهایی در مورد نحوه پشتیبانی از کودکان با کمحسی به والدین و خانواده آنها ارائه شود تا بتوانند محیط حاکم بر کودک را پشتیبانی و تقویت کنند.
درمان دارویی:
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به کودک کمک میکند تا تجربههای حسی و احساسی خود را بهبود بخشد. این داروها معمولاً از دسته ضد افسردگی یا مهارکنندههای عصبی میباشند.
به یاد داشته باشید که هر کودک ممکن است به روشها و مداخلات مختلف به طور مختصر پاسخ دهد. بنابراین، درمان باید بر اساس نیازها و وضعیت خاص هر کودک شخصیسازی شود و بهتر است توسط تیم چندتخصصی انجام شود.
بیش حسی و کم حسی در کودکان در چه سنی رخ میدهد؟
بیشحسی و کمحسی به طور عمومی در کودکان از سنین زودهنگام ظاهر میشوند و میتوانند در طول رشد و توسعه آنها تغییراتی داشته باشند. این ویژگیها میتوانند از زمان نوزادی شروع شده و در طول دوران کودکی و نوجوانی تغییراتی را تجربه کنند. اما برخی از علائم و نشانههای بیشحسی و کمحسی ممکن است در سنین مختلف بیشتر دیده شوند.
به طور کلی
بیشحسی معمولاً در سنین زودهنگام مشاهده میشود و میتواند در زمان نوزادی و کودکی به شدت بیشتر باشد. کودکان با بیشحسی ممکن است از سنین کودکی دارای انرژی بیشتری باشند و واکنشهای زیادی به تحریکات محیطی نشان دهند. این ویژگی معمولاً در دوران کودکی به مرور زمان کاهش مییابد ولی ممکن است در برخی افراد به صورت فردی حفظ شود و کمحسی نیز معمولاً در سنین پایین ظاهر میشود، اما ممکن است در سنین بزرگتر نیز ادامه داشته باشد. کودکان با کمحسی ممکن است از سنین زودگی دارای واکنشهای کمتری به تحریکات محیطی باشند و به طور کلی کمتر احساسات خود را بیان کنند. این ویژگی ممکن است در دوران کودکی و نوجوانی نیز باقی بماند و در برخی افراد به صورت دائمی باشد.
به همین دلیل، شناخت و درک این ویژگیها از سنین زودهنگام میتواند به والدین و مراقبان کمک کند تا بهبودی مناسبی را برای کودکان فراهم کنند و آنها را در توسعه مهارتهای تنظیم احساسات و تعامل اجتماعی حمایت کنند.
