تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم

اختلال پردازش حسی و اوتیسم دو نوع اختلال می باشند که درک تفاوت‌های بین آنها بسیار مهم است، در بسیاری از موارد با هم همپوشانی دارند. تشخیص صحیح تفاوت های اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم کمک بسزایی به نحوه درمان و روند پیشرفت بیماری دارد. جهت تشخیص صحیح این دو اختلال در اول باید به بررسی عواملی که ممکن است باعث بروز هر یک از اختلال‌های اوتیسم و اختلال پردازش حسی شوند، پرداخت.
یکی از این سوءبرداشت‌ها، اشتباه‌گرفتن علائم اختلالات پردازش حسی و اوتیسم است. با توجه به عوارض و پیامدهای ناشی از این دو اختلال بر زندگی کودکان و روش‌های درمانی متفاوت آن‌ها، فهم تفاوت اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم اهمیت زیادی دارد.
اختلال پردازش حسی و اوتیسم اگرچه هردوی آن‌ها در زمینه ارتباطات و تعاملات اجتماعی دچار مشکل هستند، اما مشکلات هرکدام از آن‌ها به علل مختلفی ایجاد می‌شود. به‌عنوان نمونه، دلیل اجتناب از روابط اجتماعی در کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی، حساسیت افراطی به شلوغی است، در حالی که علت اصلی تعاملات ضعیف کودکان دچار اختلال اوتیسم، عدم درک قواعد و الگوهای ارتباطی است. بازی‌های کاملا خودمحورانه و عدم تکلم نیز در این کودکان بیشتر دیده می‌شود.
اگر تشخیص اختلال پردازش حسی گرفته‌اید اما علائم دیگری مانند تأخیر زیاد در مهارت‌های کلامی و اجتماعی مشاهده کرده اید و یا اگرعلائمی مثل مشکلات حسی و ادراکی، در فرزند خود مشاهده کرده اید حتما باید با متخصصان سلامت روان در این زمینه مشورت کنید. آن‌ها با بررسی جامع و کامل علائم این اختلالات، استفاده از راهنماهای تشخیصی و ردکردن اختلالات مشابه، مشکل اصلی فرزندتان را مشخص می‌کنند.

 

عواملی که باعث بروز هر یک از اختلال‌های اوتیسم و اختلال پردازش حسی می شود:
وجود تاریخچه خانوادگی اختلال پردازش حسی می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در بروز آن باشد. عواملی مانند تحریکات محیطی شدید، تنش‌ها، تغییرات زیست محیطی و عوامل تغذیه‌ای ممکن است بر توسعه ناهنجار حسی و بازدهی آن دخیل باشند. تغییرات در ساختار و عملکرد مغزی و نوروپلاستیسیته ممکن است به بروز اختلال پردازش حسی منجر شود. به طور کلی، بروز هر یک از این اختلال‌ها ممکن است نتیجه ترکیب متفاوتی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد که نیاز به مطالعات بیشتر و تحقیقات علمی برای درک دقیق ترعلت‌ها دارد.

برای اهمیت درک تفاوت‌ بین این دو نوع اختلال بهتر است نگاهی مختصر به هرکدام ازآن ها پرداخت؛
معرفی کلی از اختلال پردازش حسی و اهمیت درک این مسئله برای جامعه عمومی؛ اختلال پردازش حسی یک وضعیت نامتعارف از پردازش حسی است که در آن، مغز به درستی و یا به طور کامل اطلاعات حسی مانند بوها، طعم‌ها، لمس و ورودی‌های بصری را تفسیر نمی‌کند. این اختلال می‌تواند در تمامی گروه‌های سنی از کودکان تا بزرگسالان رخ دهد و می‌تواند به صورت ملموسی تأثیرات منفی بر روابط اجتماعی، تعلیم و تربیت، و کیفیت زندگی داشته باشد.
اهمیت درک این مسئله برای جامعه عمومی بسیار است. این اختلال می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند عدم توانایی در ترکیب شدن با محیط اجتماعی، دشواری‌ها در آموزش و یادگیری، استرس و اضطراب، و حتی اختلالات خلقی و اجتماعی شود. با افزایش آگاهی و درک از اختلال پردازش حسی، جامعه می‌تواند بهترین راه‌های پشتیبانی و درمان برای افراد مبتلا را فراهم آورده و محیطی فراهم کند که برای همه اعضای آن قابلیت دسترسی و استفاده را فراهم کند. در نتیجه، افراد مبتلا به این اختلال قادر خواهند بود به طور موثر‌تر در جوامع خود شرکت کنند و زندگی بهتری را تجربه کنند.
علایم و عوارض اختلال پردازش حسی می‌تواند متنوع باشد و بسته به افراد، میزان شدت و نوع اختلال متفاوت است. برخی از علایم و عوارض معمول شامل موارد زیر می‌شوند:

حساسیت‌های حسی: شامل حساسیت به بوها، نورهای شدید، لمس‌های زیاد یا ناگهانی، و صداهای بلند است.

تحریک زایی یا محدودیت در تحریکات حسی: بعضی افراد از تحریکات حسی اجتناب می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به آنها به طور زیاد واکنش نشان می‌دهند.

مشکلات تمرکز و توجه: افراد ممکن است دشواری در تمرکز و توجه به وظایف یا فعالیت‌های روزمره داشته باشند.

تشخیص اختلال پردازش حسی معمولاً توسط یک متخصص بهداشت روانی یا متخصص توانبخشی ارائه می‌شود. این تشخیص براساس تاریخچه پزشکی، مشاهده‌های رفتاری، و ارزیابی‌های مختلف انجام می‌شود که ممکن است شامل مصاحبه با خانواده و افراد نزدیک، استفاده از ابزارهای ارزیابی استاندارد، و مشاهده مستقیم رفتارهای فرد باشد.

 

 

روش‌های  تشخیص و مدیریت اختلال پردازش حسی

ارزیابی و تشخیص: ارزیابی اولیه توسط متخصصان بهداشت روانی و متخصصان توانبخشی انجام می‌شود. این شامل مصاحبه با خانواده، استفاده از ابزارهای ارزیابی استاندارد و مشاهده مستقیم رفتارهای فرد می‌شود.
تراپی حسی: این روش شامل استفاده از تکنیک‌هایی مانند ارتعاشات، فشار، و حرکات موثر است که به منظور تنظیم حسی و افزایش آگاهی از حس و حرکت استفاده می‌شود.
توانبخشی حرکتی: تمرینات حرکتی و ورزش‌هایی که به تقویت عضلات، تعادل و هماهنگی حرکتی کمک می‌کنند، می‌توانند مفید باشند.
تکنیک‌های تنظیم حسی: این تکنیک‌ها شامل استفاده از ابزارها و فعالیت‌هایی مانند تخته وزن، سوئیس بال، و ماساژ است که به تنظیم حسی کمک می‌کنند.
مشاوره روانشناختی: مشاوره روانشناختی ممکن است به فرد کمک کند تا بهترین راه‌حل‌ها برای مدیریت اضطراب، استرس و سایر مشکلات روانشناختی که احتمالاً به اثرات این اختلال مرتبط است، را بیابد.
استفاده از ترکیب‌های مختلف از این روش‌ها و فرآیندها، می‌تواند به فرد کمک کند تا مهارت‌های مورد نیاز برای مواجهه با چالش‌های حسی خود را توسعه دهد و به طور کلی کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد.

اهمیت درک اختلال اوتیسم برای جامعه بسیار است. با توجه به اینکه این اختلال در هرجای جهان و در تمامی گروه‌های سنی رخ می‌دهد، آگاهی از علایم و نشانه‌های آن و مدیریت آن به میزان زیادی به افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا و خانواده‌های آنها کمک می‌کند. همچنین، درک بهتر از اختلال اوتیسم باعث می‌شود که جوامع بهتری برای افراد مبتلا فراهم شود، که قابلیت دسترسی به خدمات و حمایت‌های لازم را داشته باشند و از طریق آموزش و پذیرش، فرصت‌های بیشتری برای مشارکت در جامعه را داشته باشند. در نتیجه، آگاهی و درک از اوتیسم می‌تواند بهبودی در زندگی افراد مبتلا و جامعه به طور کلی به دنبال داشته باشد.
افراد مبتلا به اختلال اوتیسم چگونه هستند؛ بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی می‌تواند نقش بزرگی در بروز اختلال اوتیسم داشته باشد. اختلال طیف اوتیسم را بيشتر مي‌توان يك اختلال نورولوژيكي كه خودش را در سال‌هاي اوليه رشد كودك نشان میدهد، دانست. اين اختلال در بيماران اوتيستيك باعث مي‌شود كه مغز فرد مبتلا به اوتیسم نتواند در زمينه رفتارهاي اجتماعي و مهارت‌هاي ارتباطي به‌درستي عمل كند و مزاحم او براي يادگيري چگونگي ارتباط و تعامل با ديگران به‌طور اجتماعي مي‌شود. كودكان و بزرگسالان دارای اختلال طیف اوتیسم در زمينه ارتباط كلامي و غيركلامی، مهارت‌های شناختی معمول، رفتارهاي اجتماعي، فعاليت‌هاي سرگرم‌كننده و بازي داراي مشكل مي‌باشند.
مشکلات گسترده‌تر در تعامل اجتماعی، در اوتیسم، مشکلات اصلی بیشتر در برقراری ارتباطات اجتماعی، فهم و انتقال احساسات، و تفاوت‌های درکی اجتماعی است.

 

مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر حسینی سیانکی؛ در زمینه تشخیص اوتیسم و اختلال پردازش حسی و درمان های اساسی توانبخشی برای این کودکان فعالیت می نماید. قبل از انتخاب هر دکتری، می‌توانید نظرات بیماران پیشین، مطالب منتشر شده توسط آنها، و تجربه‌های شخصی خودتان را مورد بررسی قرار دهید. همچنین، ممکن است از منابع دیگری مانند وب‌سایت‌های معتبر پزشکی یا گروه‌های حمایتی نیز برای یافتن بهترین دکتر مطلوب کمک بگیرید.

 

 

 

 

 

علائم و ویژگی‌های اختلال پردازش حسی و اوتیسم

اختلال پردازش حسی و اوتیسم دو وضعیت عصبی متفاوت هستند، اما علائمی مشابه دارند که ممکن است باعث سردرگمی در تشخیص این دو اختلال شوند. در این بخش به بررسی علائم مشترک و تفاوت‌های این دو اختلال پرداخته می‌شود تا والدین و متخصصان بهتر بتوانند آن‌ها را شناسایی کنند.

 

علائم مشترک بین اختلال پردازش حسی و اوتیسم

یکی از ویژگی‌های اصلی این دو اختلال، مشکلات در پردازش اطلاعات حسی است. افراد مبتلا به اختلال پردازش حسی و اوتیسم ممکن است حساسیت بیشتری به محرک‌های حسی مانند صدا، نور یا لمس نشان دهند. این حساسیت می‌تواند در هر دو اختلال به اشکال مختلفی بروز کند. برای مثال، کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی ممکن است واکنش‌های شدیدی نسبت به پوشیدن لباس‌های خاص یا تماس با سطوح خاص داشته باشند، در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در تعاملات اجتماعی یا رفتارهای تکراری مشکلاتی داشته باشند. تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم در نوع واکنش به این محرک‌ها و گستره تأثیر آن‌ها بر زندگی روزمره است.

 

 

 تفاوت‌های کلیدی در رفتارها و واکنش‌ها

در حالی که هر دو اختلال می‌توانند مشکلات حسی را ایجاد کنند، تفاوت‌های عمده‌ای نیز در رفتارها و واکنش‌ها وجود دارد. در اختلال پردازش حسی، مشکلات عمدتاً مربوط به پردازش اطلاعات حسی است و ممکن است کودک در شرایط خاصی از محرک‌ها دچار ناراحتی شود. در مقابل، اوتیسم علاوه بر مشکلات پردازش حسی، به مشکلات گسترده‌تر در زمینه تعاملات اجتماعی، زبان و رفتارهای تکراری می‌پردازد. به عبارت دیگر، تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم در این است که اختلال پردازش حسی معمولاً در زمینه حس‌ها و واکنش به آن‌ها محدودتر است، در حالی که اوتیسم تاثیرات عمیق‌تری در تعاملات اجتماعی و زبان دارد.

 

چگونگی تأثیر اختلال پردازش حسی و اوتیسم بر تعاملات اجتماعی

اختلال پردازش حسی و اوتیسم می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر تعاملات اجتماعی کودک داشته باشند. در کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی، حساسیت بیش از حد به محرک‌ها ممکن است باعث شود که کودک از حضور در مکان‌های شلوغ یا فعالیت‌های اجتماعی خودداری کند. اما در کودکان مبتلا به اوتیسم، علاوه بر مشکلات حسی، عدم توانایی در درک قوانین اجتماعی و مشکلات در برقراری ارتباط مؤثر می‌تواند منجر به جدایی و مشکلات در تعاملات اجتماعی شود. در این راستا، تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم در تأثیرات عمیق‌تر و پیچیده‌تر اوتیسم بر تعاملات اجتماعی است.

 

 

رویکردهای درمانی برای اختلال پردازش حسی و اوتیسم

درمان‌های اختلال پردازش حسی و اوتیسم معمولاً به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که بسته به نوع اختلال و نیازهای فرد، ممکن است متفاوت باشد. در این بخش به بررسی رویکردهای درمانی برای این دو اختلال پرداخته می‌شود.

 

 درمان‌های اختصاصی برای اختلال پردازش حسی

درمان اختلال پردازش حسی معمولاً شامل کاردرمانی است که به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های پردازش حسی خود را بهبود بخشد. کاردرمانگران از تکنیک‌های خاصی مانند استفاده از تحریک حسی کنترل‌شده برای تقویت یا کاهش حساسیت‌های حسی استفاده می‌کنند. این درمان‌ها می‌توانند شامل فعالیت‌های خاصی باشند که به کودک کمک می‌کنند تا حساسیت خود را نسبت به محرک‌های مختلف کم یا زیاد کنند. تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم در این است که درمان اختلال پردازش حسی بیشتر بر بهبود پردازش حسی متمرکز است، در حالی که درمان اوتیسم شامل طیف وسیعی از تکنیک‌ها برای بهبود ارتباطات اجتماعی و رفتارها نیز می‌شود.

 

 درمان‌های ترکیبی برای اوتیسم و اختلال پردازش حسی

کودکانی که هم اوتیسم دارند و هم اختلال پردازش حسی، اغلب به رویکردی جامع و ترکیبی نیاز دارند. اینجاست که نقش بهترین دکتر اوتیسم بسیار حیاتی می‌شود. یک متخصص باتجربه با در نظر گرفتن تمام ابعاد این دو اختلال، برنامه درمانی‌ای را طراحی می‌کند که شامل کاردرمانی، گفتاردرمانی و درمان‌های رفتاری باشد. این رویکرد جامع نه تنها به کودک کمک می‌کند تا چالش‌های حسی خود را بهتر مدیریت کند، بلکه در زمینه‌های ارتباطی و اجتماعی نیز پیشرفت قابل توجهی داشته باشد. مزیت اصلی درمان‌های ترکیبی در این است که به صورت همزمان به هر دو جنبه‌ی اختلال پرداخته و نتایج بهتری را به همراه دارد

 

نقش کاردرمانی و گفتاردرمانی در مدیریت این اختلالات

کاردرمانی و گفتاردرمانی دو روش درمانی اصلی برای اختلال پردازش حسی و اوتیسم هستند. کاردرمانی در اختلال اوتیسم به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های حسی و حرکتی خود را تقویت کند، در حالی که گفتاردرمانی به بهبود توانایی‌های زبانی و ارتباطی کودک می‌پردازد. تفاوت اختلال پردازش حسی با اوتیسم در این است که کاردرمانی در اختلال پردازش حسی بیشتر بر پردازش حسی تمرکز دارد، اما در اوتیسم گفتاردرمانی نقش پررنگ‌تری در بهبود مهارت‌های ارتباطی دارد.

 

 

 

سخن آخر
به عنوان خلاصه، اختلال پردازش حسی بیشتر متمرکز بر مشکلات در پردازش حسی است، در حالی که اوتیسم دارای مشکلات گسترده‌تری در تعامل اجتماعی و الگوهای تکراری رفتاری است.