برخی از کودکان در انجام کارهای روزمره مثل نگه داشتن وسیله‌، پرتاب کردن، بستن دکمه و... که به کمک دست‌هایشان انجام میشود، ضعف دارند. کار درمانی یک روش درمانی مهم در حل مشکلات افراد و توانبخشی به آنها است. برای تقویت دست‌های کودکان و بهبود مهارت‌های دستی آنها از متخصصان کار درمانی میتوان کمک گرفت. کاردرمانی با بهره‌گیری از تمرینات و فعالیت‌های مشخص متناسب با هر کودک به رشد مهارت‌های دستی او کمک میکند تا بتواند فعالیت‌های روزانه زندگی خود را به راحتی انجام دهد.
مهارت‌های دستی از جمله مهارت‌های بنیادی و حیاتی در رشد و توسعه کودکان محسوب می‌شوند. این مهارت‌ها نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره کودکان ایفا می‌کنند و اهمیت آن‌ها از جوانی تا بزرگی ادامه دارد. این مهارت‌ها نه تنها نقش مهمی در مدیریت کارهای روزانه کودکان دارند بلکه به ارتقا عملکردشان در بخش‌های مختلف زندگی کمک میکنند.

تمرینات کاردرمانی مهارت دست

کاردرمانگر با توجه به وضعیت و نیاز هر کودک، حرکات و تمریناتی برایش درنظر میگیرد که با تکرار آنها، مهارت دستی کودک تقویت میشود.
تمرین انگشتان:
شامل یاز و خم کردن انگشتان است. کودکان می‌توانند با استفاده از اشیاء کوچکی مانند توپ‌های کوچک، قطعات پازل یا دکمه‌ها این تمرین را انجام دهند.
تمرینات حرکت دادن اشیاء:
به کودکان آموزش داده می‌شود که اشیاء کوچک را با استفاده از انگشتان خود بگیرند و آنها را حرکت دهند. مثلاً با استفاده از قلم‌مو خطوط را روی کاغذ بکشند یا با استفاده از قاشق و چنگال غذا بردارند.
تمرین نگه‌داشتن:
کاردرمانگر دو یا سه مهره در دستان کودک قرار داده و مدت زمان معینی تعین میکند تا کودک آنهارا در دستان خود نگه دارد و پس از هر دور، زمان نگه‌داشتن مهره ها را افزایش میدهد.
تمرینات تقویت عضلات دست و شانه:
این تمرینات شامل استفاده از وزنه‌ها، توپ‌ها و وسایل دیگر برای تقویت عضلات دست و شانه کودک می‌شوند. این تمرینات موجب تقویت دستان کودک و در نهایت افزایش نهارت‌های دستی او میشود.
تمرینات حمل:
با این حرکات کودک توانمند میشود که یک وسیله را با دستان خود بردارد و به جای دیگر منتقل کند. برای مثال بتواند در دهان خود غذا بگذارد.

یکی از عناصر اساسی در کاردرمانی مهارت دست، هماهنگی دقیق بین چشم و دست است. هماهنگی چشم و دست کمک می‌کند تا کودکان حرکات را دقیق وبه درستی انجام دهند. تمریناتی همچون قرار دادن وسایل در جاهای معین به هماهنگی بین چشم و دست کمک میکند. این ویژگی به کودکان کمک می‌کند تا در نوشتن، رسم اشکال و روخوانی به صورت دقیق و کارآمد عمل کنند.
از دیگر نکاتی که کاردرمانگر باید در تمرینات در نظر بگیرد این است که هر انگشت توانایی خاص دارد و باید وظایف را بین انگشتان دست تقسیم کند. این کار باعث ایجاد تعادل و هماهنگی برای انجام کارها میشود و تمامی انگشتان دست تقویت میشوند.
در کاردرمانی مهارت دست، استفاده همزمان از دو دست نیز اهمیت بسیاری داردو و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که وظایف مختلف را در یک زمان و با دقت بیشتری انجام دهن. فعالیت‌هایی را برای بهبود انجام این عمل در زیر توضیم میدهیم:
- شی را به کودک دهید و از او بخواهید آن را با یک دست پرتاب کرده و با دست دیگر آن را بگیرد و دوباره پرتاب کند.
- اشیا را در اختیار کودک قرار دهید. او باید اشیا را با دو دست جدا کند و سپس آن‌ها را مجدداً با هم ترکیب بکند.
- شکل ها و خطوطی مشابه را با هر دو دست رسم کنند.

اهمیت کاردرمانی مهارت دستی

کار درمانی مهارت دستی یکی از جنبه‌های مهم کاردرمانی در کودکان است که تأثیر بزرگی بر توسعه و رشد آن‌ها دارد و والدین و فرزند میتوانند از کار درمانی در منزل برای این کار استفاده کنند.
کودکان با کاردرمانی در انجام کارهای روزمره‌ی خود توانمندتر میشوند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکنند.
کاردرمانی حرکات دست کودکان را بیشتر و بهتر میکند تا بتوانند فعالیت‌های بیشتری را با دستانشان انجام دهند.
کار درمانی مهارت دستی می‌تواند به تعامل اجتماعی کودکان کمک کند. برای برخی از تمرینات دستی نیاز به شرکت در کارهای گروهی میباشد که این کار موجب ارتباط بیشتر کودکان با دیگران میشود.
در طول انجام تمرینات دستی، عصب‌ها و مسیرهای عصبی در مغز کودکان تقویت می‌شوند که می‌تواند باعث افزایش تمرکز و توجه کودکان بشود.

 

نتایج کاردرمانی مهارت دستی:

تقویت عضلات دست و افزایش قدرت آنها
افزایش هماهنگی نیمکره‌ی چپ و راست مغز
ایجاد هماهنگی زیاد بین چشم‌ها و دست‌ها
ایجاد هماهنگی بین حرکات انگشتان و قرار گرفتن اشیا در بین آنها
افزایش عزت نفس در کودک

چه کودکانی نیاز به کاردرمانی برای دست‌هایشان دارند؟
اختلالات حرکتی: کودکانی که در کنترل حرکات دستی خود دچار مشکل هستند، مثل افراد مبتلا به اختلالات موتوری.
کودکان با اختلالات حسی: افرادی که به تحریکات حسی مختلف به شکل نرمال پاسخ نمی‌دهند و نیاز به تقویت حس دست‌هایشان دارند.
کودکان با مشکلات عصبی: افرادی که به علت مشکلات عصبی نیاز به توانمندی بیشتری در کنترل دست‌ها دارند.
اختلالات موقت: برخی از کودکان که به دلیل مصدومیت یا عوامل موقتی نیاز به درمان دارند تا به بهترین شکل به وضعیت عادی بازگردند و بتوانند از دست‌هایشان به خوبی قبل استفاده کنند.

 

مهارت‌های دستی برای کودکان بسیار مهم هستند، زیرا به آنها در انجام وظایف روزمره، مهارت‌های تحصیلی و فعالیت‌های اجتماعی کمک می‌کند. اگر فکر می‌کنید کودک شما به کاردرمانی دست نیاز دارد، توصیه می‌شود از متخصصان کار درمانی مهارت دستی کلینیک پایا مشاوره بگیرید.