یکی از روش‌های درمانی در شاخه‌ی توانبخشی است که برای بهبود مشکلات ارتباطی و تفاوت‌های گفتاری و زبانی استفاده میشود. گفتار درمانی به عنوان یک ابزار موثر در بالارفتن کیفیت زندگی افراد با کمک به حل مشکلات ارتباطی و اجتماعی انها معرفی می‌شود.

اختلالات گفتار و زبان

اختلال در گفتار و زبان مشکلی است که در فهم، تولید و استفاده از گفتار و زبان تاثیر می‌گذارد. این اختلال می‌تواند ناشی ازعوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، مشکلات نورولوژیکی، ضربه مغزی، اختلالات تکلم و تلفظ، اختلالات در توسعه زبان، و اختلالات عاطفی باشد. افراد در هر سن و هر گروهی میتوانند دچار اختلال زبان و گفتار شوند. در زیر به برخی از مشکلات گفتاری اشاره میکنیم:
• اختلال در تلفظ: افراد قادر به تلفظ صحیح کلمات و صداها نیستند؛ به طور مثال برخی از صداها را در کلمه با صداهای دیگر جایگزین میکنند.
• اختلال در دستور زبان: کسانی که این اختلال را دارند، در ساخت جملات با قواعد درست دچار مشکل میشوند؛ مثلا کلمات را با ترتیب اشتباه در جمله قرار میدهند.
• اختلال فهم مطالب: اختلالات فهم مطلب خواندنی در گفتار و زبان به مشکلاتی اشاره دارند که در فهم و تفسیر مطالب صحبت شده توسط دیگران در گفتار و زبان بروز می‌کنند.
• اختلالات بیان: این اختلال میتواند از ضربه خوردن به سر حاصل شود. افراد با این اختلال در بیان اطلاعات و افکار خود به مشکل میخورند.
برای برطرف کردن اختلالات گفتار و درمان وبهبود و تقویت مهارت‌های گفتاری، راه‌حل های مختلفی وجود دارد که در گفتار درمانی به آن میپردازند.
هدف اصلی گفتاردرمانی یا پاتولوژی گفتار و زبان، ارتقای توانایی‌های گفتاری و زبانی فرد است تا بتواند به طور مؤثر در ارتباطات روزمره خود شرکت کند و مشکلاتی مانند ناتوانی در تلفظ، ایجاد اختلال در ارتباطات اجتماعی، مشکلات در خواندن و نوشتن و سایر مشکلات مرتبط را بهبود بخشد.
یکی از اهمیت‌های بزرگ گفتار درمانی، بهبود تلفظ و تکلم فرد است. افرادی که مشکلاتی در تلفظ کلمات یا صداها دارند، از این روش می‌توانند بهبود قابل توجهی در تلفظ و تکلم خود داشته باشند.
گفتار درمانی به کمک بهبود مهارت‌های زبانی افراد می‌آید. افرادی که مشکل در درک و استفاده از قواعد گرامری و دستور زبان دارند، با این روش می‌توانند مهارت‌های زبانی خود را تقویت کرده و به درک بهتر مطالب و ارتباط با دیگران برسند. همچنین افرادی که نمیتوانند به مراکز مراجعه کنند میتوانند گفتار درمانی در منرل را تجربه کنند.
جلسات گفتار درمانی توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران، تبادل اطلاعات و انتقال افکار و احساسات افراد را افزایش میدهد.

 

 

 

گفتار درمانگر کیست؟

گفتاردرمانگران (Speech-Language Pathologists) نقش بسیار حیاتی در تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان دارند. آنها متخصصانی هستند که با استفاده از روش‌ها و تمرینات متنوع، به فرد مبتلا به مشکلات گفتاری و زبانی کمک می‌کنند تا گفتار خود را بهبود بخشند.
گفتاردرمانگران در ابتدا وظیفه تشخیص اختلالات گفتاری و زبانی را بر عهده دارند. آنها با استفاده از ابزارها و تست‌های مختلف، میزان و نوع اختلال را تشخیص می‌دهند و برنامه درمانی را براساس نیازهای فرد می‌کنند. این برنامه‌ها شامل تمرینات تلفظ، تمرینات تقویت عضلات گفتاری، تمرینات شنیداری و زبانی، تمرینات توانمندسازی مهارت‌های ارتباطی و سایر تمرینات مرتبط می‌شوند.
متخصصان درمان گفتاری نه تنها به فرد مبتلا به اختلال گفتاری و زبانی کمک می‌کنند، بلکه به خانواده و محیط اطراف نیز راهنمایی و مشاوره ارائه می‌دهند. آنها با همکاری با دیگر تخصص‌ها مانند روانشناسان، پزشکان و متخصصان توانبخشی، به خانواده و فرد کمک می‌کنند تا با اختلال و بهبود فرآیند درمانی بهتری دست یابند. آنها در مدارس و محیط‌های یادگیری نیز فعال هستند و با همکاری با معلمان و کادر آموزشی، برنامه‌های درمانی را در محیط‌های آموزشی پیاده می‌کنند و راهنمایی می‌کنند تا فرد با اختلال گفتاری و زبانی بتواند در محیط تحصیلی بهتر عمل کند.

 

 

روش‌های استفاده شده در گفتار درمانی

تمرینات تلفظ:

این تمرینات به فرد کمک می‌کنند تا تلفظ صحیح کلمات و صداها را یاد بگیرد. تمرینات تلفظ می‌توانند شامل تمرین تلفظ صداهای مختلف، تمرین تلفظ کلمات و جملات، و تمرین تلفظ صحیح صوت‌های خاص باشند.
تمرینات تقویت عضلات گفتاری:

این تمرینات به فرد کمک می‌کنند تا عضلات مربوط به گفتار را تقویت کند. به کمک تمریناتی مانند تنفس عمیق، تمرینات لب و زبان، و استفاده از ابزارهای خاص مانند بالن‌های تنفسی، عضلات گفتاری تقویت می‌شوند.
تمرینات شنیداری و زبانی:

این تمرینات به فرد کمک می‌کنند تا شنوایی و فهمش را تقویت کند. تمرینات شامل شنیدن و تکرار کلمات و جملات، فهمیدن دستورات ساده، و تمریناتی برای توسعه دایره لغات می‌باشد.

این تمرینات به فرد کمک می‌کنند تا توانایی‌های گفتاری و زبانی خود را بهبود بخشد و از اختلالات گفتاری و زبانی علاج کند.

 

بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان

ارتباطات اجتماعی یک از مسائل مهم در زندگی کودکان است. توانایی بیان احساسات و نیازها، درک صحیح ساختارهای ارتباطی، توانایی شنیداری و توجه به دیگران، توانایی مکالمه و تعامل مؤثر و توانایی حل مسائل ارتباطی در هر کودک متفاوت است. در بهترین مرکز گفتار درمانی تهران با استفاده از روش‌های متنوع و تمرینات مناسب متخصصان می‌توانند به بهبود این مهارت‌ها در کودکان و پیشرفت آنها کمک کند.
• تمرینات شنیداری و توجه:
کودکان با استفاده از تمریناتی که متخصص برای آنها در نظر گرفته است، می‌توانند توانایی شنیدن و توجه به دیگران را بهبود بخشند. این تمرینات شامل شنیدن و درک دستورات ساده، تشخیص صداها و تمیز شنیدن در محیط‌های پر سر و صدا می‌شود.
• تمرینات بیان و تعامل:
کودکان می‌توانند با تمرینات بیان و تعامل، توانایی مکالمه و تعامل مؤثر را بهبود بخشند. این تمرینات شامل تمرین‌های تلفظ، تنظیم صدا، توانایی بیان افکار و احساسات، تقویت دایره واژگان و تمرین‌های نقش‌آفرینی است.
• آموزش مهارت‌های ارتباطی:
در این روش کودکان از طریق تماس چشمی و حرکات دست و بدن با دیگران ارتباط میگیرند و عملکرد آنهارا درک میکنند.
• تمرینات حل مسائل ارتباطی:
از روش‌های متداول گفتار درمانی در کمک به کودکان برای بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی، استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های چند جانبه است. این بازی‌ها و فعالیت‌ها می‌توانند کودکان را جذب کند و به آن‌ها کمک کنند تا مهارت‌های ارتباطی خود را در محیط‌های متنوع تمرین کنند. به عنوان مثال، بازی‌های نقش‌آفرینی، بازی‌های تعاملی با دیگر کودکان و تمرینات گروهی می‌توانند کودکان را به چالش بکشند و توانایی آنها را در برقراری ارتباط با دیگران افزایش دهد.

 

 

لازم به ذکر است که هر کودک دارای نیازها و شرایط خاص خود است، بنابراین نتایج واقعی گفتار درمانی در هر کودک ممکن است متفاوت باشد.