انواع گروه درمانی

گروه‌ درمانی‌های متنوعی وجود دارند که برای مشکلات روانی، اجتماعی و رفتاری افراد طراحی شده‌اند. این شامل گروه‌های روان‌درمانی، اعتیاد، خانواده، اختلالات روانی، مدیریت استرس، اعتماد به نفس، ارتباطات اجتماعی و بسیاری دیگر است. هدف این گروه‌ها، ارتقاء رفاه روانی و اجتماعی افراد، بهبود روابط و افزایش مهارت‌های زندگی است. تکنیک گروه‌ درمانی در مرکز توانبخشی دکتر حسینی سیانکی نقش مهمی در بهبود حال و کیفیت زندگی افراد با مشکلات جسمی یا روانی ایفا می‌کند.

گروه درمانی در چه مدلهایی انجام میشود؟

گروه‌ درمانی مبتنی بر درمان یا پردازش محور

گروه‌ درمانی مبتنی بر درمان یا پردازش محور، به استفاده از روش‌های درمانی متمرکز بر فرآیند درمان و پردازش مواد و تجربیات فردی می‌پردازند. این گروه‌ها معمولاً زمینه‌ای را برای بیان احساسات و تجربیات فردی ایجاد می‌کنند و به افراد کمک می‌کنند تا الگوهای ناسالم رفتاری یا افکاری را شناسایی و تغییر دهند. از جمله روش‌های معروف این گروه‌ها می‌توان به درمان مبتنی بر رفتار (CBT)، درمان مبتنی بر مداخله معناشناختی (CPT) و پردازش حسی و حرکتی (Somatic Experiencing) اشاره کرد.
این گروه‌ها به شرکت کنندگان کمک می‌کنند تا احساسات خود را به طور باورپذیری تجربه کرده و آن‌ها را در فرآیند تغییر و بهبود همراهی می‌کنند. با استفاده از تکنیک‌های گوناگونی مانند مدیتیشن، تمرینات نوروفیدبک، و یا تمرینات نقاشی و رقص، این گروه‌ها به تقویت هوش‌های هیجانی و ارتقاء آگاهی از تجربیات فردی می‌پردازند.

گروه‌درمانی آموزشی تربیتی

گروه درمانی تربیتی و آموزشی یک رویکرد درمانی است که برای کمک به افراد در بهبود روابط میان فردی، ارتباطات اجتماعی، و بهبود عملکرد تحصیلی و تربیتی طراحی شده است. این گروه‌ها معمولاً تحت رهبری متخصصین روان‌شناسی یا کارشناسان تربیتی برگزار می‌شوند و شامل فعالیت‌های گروهی، نقاشی، بازی‌ها و مطالبه‌های آموزشی می‌شوند. هدف این گروه‌ها، افزایش مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های مدیریتی، افزایش اعتماد به نفس و ارتقاء کیفیت زندگی افراد است.
در این گروه‌ها، اعضای گروه با یادگیری از تجربیات یکدیگر و ارائه حمایت متقابل، به بهبود مهارت‌های ارتباطی و مسائل رفتاری می‌پردازند. همچنین، این گروه‌ها به عنوان یک فضای امن برای بیان احساسات، اندیشه‌ها و تجربیات فردی عمل می‌کنند و افراد را به اشتراک گذاشتن و درک بهتر از یکدیگر تشویق می‌کنند. گروه‌های درمانی تربیتی و آموزشی می‌توانند برای افرادی که با چالش‌هایی مانند نارسایی توجه، اختلالات یادگیری، اضطراب مدرسه و مشکلات رفتاری مواجه هستند، بسیار موثر باشند. این گروه‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا مهارت‌های مدیریت استرس، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های حل مسئله و خودکنترل را تقویت کنند و از این طریق، بهبود قابل ملاحظه‌ای در عملکرد تحصیلی و رفتاری خود داشته باشند.

گروه درمانی دارویی

این گروه‌ها برای درمان افسردگی مزمن و اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار می‌گیرند، و تأکید بر تطابق با داروهای تجویز شده است. در این دوره یک فضای حمایتی برای افراد مبتلا به اختلالات روانی ایجاد میشود و هدف آن ارائه‌ی راهکارهای مقابله با افسردگی و آموزش افراد در استفاده صحیح از داروها میباشد. این گروه‌ها تحت نظر متخصصین روان‌شناسی یا پزشکان متخصص درمان افسردگی برگزار می‌شوند و در راستای بهبود روحیه و افزایش اعتماد به نفس افراد تلاش میکنند.

گروه درمانی روابط بین فردی

گروه درمانی روابط بین فردی، یک فضای ارتباطی است که افراد مشکلات و چالش‌هایی مانند اختلالات ارتباطی، کنترل خشم، افزایش مهارت‌های ارتباطی و حل مسائل روابطی را به اشتراک می‌گذارند. در این گروه‌ها، افراد با همدیگر تجربیات، احساسات و استراتژی‌های مواجهه‌ای خود را به اشتراک می‌گذارند و از تجربیات یکدیگر یاد می‌گیرند. در این گروه‌ها، افراد با مهارت‌های ارتباطی مثبت آشنا می‌شوند و به یاد می‌گیرند چگونه با موقف‌های مختلف، احساسات و نیازهای خود و دیگران بهتر مراوده کنند. از طریق فعالیت‌های گروهی، نقاشی، نقش‌آفرینی و نقاشی روی شیشه، افراد می‌توانند مهارت‌های جدیدی را یاد بگیرند و ارتباطات خود را بهبود بخشند. همچنین، این گروه‌ها به عنوان یک فضای امن برای بیان احساسات و نگرش‌های شخصی عمل می‌کنند و به افراد کمک می‌کنند تا بازخوردهای سازنده دریافت کنند و در راه حل مشکلات خود پیشرفت کنند.
این نوع از گروه درمانی شامل سه مرحله میشود:
1- در این مرحله از گروه درمانی، افرادی که به آن پیوسته‌اند، به نوعی به مشاوره تخصصی از درمانگر وابسته‌اند و به دنبال راهنمایی درباره مشکلات و رفتارهایشان در گروه می‌باشند. در ابتدا، برخی افراد ممکن است به دلیل اضطراب یا عدم درک از اهمیت درمان گروهی که ممکن است برای مشکلات آن‌ها کارساز نباشد، تصمیم به ترک گروه بگیرند.
2- اعضای باقیمانده شروع به شناخت بهتر یکدیگر می‌کنند. آن‌ها درباره مشکلات خود بحث می‌کنند و سعی می‌کنند به دنبال پاسخ‌های مشکلاتشان باشند. در طی این دوره، بیشترین تغییر را می‌توان انتظار داشت. درمانگر اعضا را به بررسی مشکلات و روابط فعلی تشویق می‌کند.
3- در این مرحله، گروه ممکن است تحت تأثیر مشکلات باقیمانده اعضا قرار گیرد که کمترین پیشرفت را داشته‌اند و بیشترین وابستگی را نشان می‌دهند. پیش از پایان دادن به این گروه، این مشکلات باقیمانده مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

سخن آخر:
برای گروه درمانی، رویکردی که بیشترین موفقیت را به همراه دارد، بستگی به وضعیت و نیازهای افراد دارد. اما در کل، رویکرد گفت‌وگو محور و رویکرد پذیرش و تعهد معمولاً به عنوان روش‌های موثر شناخته می‌شوند. در رویکرد گفت‌وگو محور، افراد به اشتراک گذاری تجربیات و احساسات خود می‌پردازند و از فرصت برای بیان آزاد استفاده می‌کنند. در حالی که در رویکرد پذیرش و تعهد، افراد با تمرکز بر بخشیدن به معنا و ارزش به تجربیاتشان، به طور فعال در فرآیند درمانی شرکت می‌کنند. انتخاب رویکرد مناسب بستگی به ویژگی‌ها و نیازهای خاص هر گروه درمانی دارد.