درمان اختلالات حسی از طریق بازی

اختلالات حسی می‌توانند برای افراد مختلفی از جمله کودکان با اختلالات توجه و هیجانی مانند اختلال وسواسی-اجتماعی، اختلال طیف اوتیسم، یا حتی بزرگسالان مشکلاتی مثل اضطراب یا افسردگی ایجاد کنند. از جمله راه‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند برای کمک به افراد با این اختلالات، استفاده از بازی‌های متنوع و مناسب است. این بازی‌ها می‌توانند به تقویت حسیات مختلف افراد کمک کنند، از جمله حس بینایی، لمسی، شنوایی و موقعیتی. درمان اختلالات از طریق بازی یکی از روش‌های کاردرمانی ذهنی و کاردرمانی حسی می‌باشد.

نکات قابل توجه در طراحی بازی‌هایی برای افراد با اختلالات حسی

• تنوع: بازی‌های مختلفی برای تقویت هریک از حسیات مورد نیاز وجود داشته باشد. مثلاً بازی‌هایی که بر اساس حس لمسی یا حس بینایی طراحی شده‌اند.
• تطابق با علاقه‌ها: بازی‌ها باید به علاقه‌ها و توانایی‌های شخص مورد نظر تطابق داشته باشند. برای مثال، برخی از افراد ممکن است از بازی‌های تفکری یا مبتنی بر کلمات لذت ببرند، در حالی که دیگران ممکن است از بازی‌های حرکتی یا تجربی بیشتر لذت ببرند.
• آسان به فهم: بازی‌ها باید ساده و قابل فهم برای افراد باشند، به ویژه اگر افراد دچار اختلالات توجه یا فرایندهای شناختی دیگر باشند.
• تعامل گروهی: بازی‌هایی که افراد را به تعامل و همکاری با دیگران تشویق می‌کنند می‌توانند ارتباطات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی شخص را نیز تقویت کنند.
• تناسب با محیط: بازی‌ها باید با محیط اطراف تطابق داشته باشند و قابلیت اجرا در محیط‌های مختلف را داشته باشند.

 

 

برخی از بازی‌های معمول برای کمک به افراد با اختلالات حسی

• بازی‌های حسی:

مانند بازی‌هایی که از جنس شنیدن موسیقی، لمس اشیاء با بافت‌های مختلف، یا تجربه بویایی از طریق عطرها و اسانس‌ها هستند.

• بازی‌های تعاملی:

بازی‌هایی که به تعامل و همکاری با دیگران تشویق می‌کنند، مثل بازی‌های گروهی یا بازی‌های تعاونی.

• بازی‌های ترکیبی:

بازی‌هایی که چندین حس را ترکیب می‌کنند، مانند بازی‌های مجازی که از تصویر، صدا و حرکت استفاده می‌کنند.

• بازی‌های حرکتی:

بازی‌هایی که شامل حرکت بدنی می‌شوند، مانند رقص یا ورزش‌هایی که با حرکات ساده انجام می‌شوند.

استفاده از بازی‌های مناسب و متنوع می‌تواند بهبود حالت حسی و ارتباط اجتماعی افراد با اختلالات حسی را تسریع بخشد. اما همواره مهم است که این بازی‌ها با راهنمایی متخصصین و تیم‌های حرفه‌ای ارائه شوند. اصلاحا به این روش بازی درمانی گفته می‌شود.

 

مزایای درمان اختلالات حسی از طریق بازی

درمان اختلالات حسی از طریق بازی و فعالیت‌های متنوع، می‌تواند بسیاری از مزایایی را برای افراد مبتلا به این اختلالات به همراه داشته باشد. برخی از این مزایا عبارتند از:
• تقویت حسیات: بازی‌ها و فعالیت‌های حسی می‌توانند به تقویت حس‌های بینایی، شنوایی، لمسی و سایر حسیات کمک کنند. این تقویت می‌تواند بهبود قابل توجهی در توانایی‌های حسی و در نتیجه تجربه بهتری از محیط اطراف به همراه داشته باشد.
• کاهش استرس و اضطراب: فعالیت‌های بازی و حسی می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند. این بازی‌ها می‌توانند به ایجاد حالت‌هایی از آرامش و رهایی از فشارهای روزمره کمک کنند.
• تقویت مهارت‌های ارتباطی: بازی‌ها و فعالیت‌های تعاملی می‌توانند مهارت‌های ارتباطی را تقویت کرده و افراد را به همکاری و تعامل با دیگران تشویق کنند.
• افزایش خلاقیت و تفکر انتقادی: بسیاری از بازی‌ها و فعالیت‌های حسی، افراد را به تفکر خلاقانه و انعطاف‌پذیری تشویق می‌کنند که این مهارت‌ها در زندگی روزمره و در مواجهه با چالش‌ها بسیار مفید است.
• تقویت توجه و تمرکز: برخی از بازی‌ها و فعالیت‌های حسی می‌توانند به تقویت توانایی توجه و تمرکز کمک کنند، که این امر می‌تواند در افرادی که دارای اختلالات توجه هستند، بسیار مفید باشد.
• افزایش اعتماد به نفس: موفقیت در بازی‌ها و فعالیت‌های حسی می‌تواند باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس توانمندی در افراد شود.
• تسهیل درمان: استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های حسی می‌تواند فرآیند درمان و مشاوره را تسهیل کند، زیرا باعث می‌شود فرد به راحتی با متخصصین و تیم‌های درمانی همکاری کند و مشکلات خود را بهبود بخشد.
با این همه، باید توجه داشت که هر فرد و هر اختلال حسی نیازهای متفاوتی دارد و برنامه‌های درمانی و بازی‌ها باید با توجه به نیازهای خاص هر فرد طراحی شوند. همچنین مشاوره و راهنمایی متخصصین در این حوزه بسیار ارزشمند است.

 

 

مدت زمان درمان اختلالات حسی از طریق بازی

مدت زمان درمان اختلالات حسی از طریق بازی می‌تواند بسیار متنوع باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله شدت اختلال، نوع بازی‌ها و فعالیت‌ها، تعداد و تکرار جلسات درمانی، تعداد و توانایی مشاور و تیم درمانی، و همچنین پیشرفت و واکنش فرد به درمان.
برای برخی افراد، تحسین‌کننده است که تغییرات مثبتی را در طول چند جلسه اولیه مشاهده کنند، در حالی که برای دیگران ممکن است نیاز به مدت زمان بیشتری داشته باشد تا به تغییرات قابل ملاحظه‌ای برسند.
درمان اختلالات حسی از طریق بازی ممکن است به صورت فردی یا گروهی انجام شود و مدت زمان هر جلسه معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت است. تعداد جلسات معمولاً بسته به نیازهای ویژه هر فرد متفاوت است، اما معمولاً یک برنامه تحت نظر متخصص تعیین می‌شود که شامل تعداد و تکرار جلسات است.
همچنین، درمان اختلالات حسی از طریق بازی ممکن است به صورت مداوم و پیوسته ادامه یابد، به‌خصوص اگر اختلالات بهبود قابل توجهی نداشته باشند یا نیاز به تقویت مهارت‌ها و توانایی‌ها برای مدت زمان بیشتری داشته باشد.
بنابراین، مدت زمان درمان اختلالات حسی از طریق بازی بسیار متغیر است و باید با توجه به نیازهای هر فرد و پیشرفت درمان تعیین شود. ارتباط مستمر با متخصص و تیم درمانی و اعمال تغییرات لازم در برنامه درمانی نیز می‌تواند برای بهبود نتایج بسیار موثر باشد.