اختلال طیف نوروپاتی شنوایی (ANSD)
بر خلاف مشکلات شنوایی معمولی که در آن گوش داخلی یا گوش میانی آسیب می‌بینند، در ANSD (اختلال شنوایی عصبی)، مشکل در عملکرد سیستم عصبی شنوایی است که مسئول انتقال سیگنال‌های صوتی به مغز می‌باشد. این اختلال باعث دشواری در تشخیص و تفکیک صداها می‌شود. فرد مبتلا صداها را می‌شنود، اما نمی‌تواند آنها را به‌درستی درک کند. همچنین، از آنجا که ANSD بر پردازش سیگنال‌های شنوایی تأثیر می‌گذارد، شنوایی فرد به‌طور غیرمنتظره و نوسانی تغییر می‌کند، که این امر تشخیص این اختلال را پیچیده‌تر می‌سازد.
در کودکان، ANSD منجر به تأخیر در توسعه زبان و گفتار شده، در حالی که بزرگسالان مبتلا به این اختلال معمولاً در درک گفتار در محیط‌های پر سر و صدا مشکل دارند. این اختلال ممکن است به دشواری‌های جدی در تشخیص و درمان کم شنوایی منجر شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش‌های تشخیص و درمان این اختلال خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه ANSD می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. همچنین، به شما خواهیم گفت که چه راهکارهایی برای مدیریت این اختلال وجود دارد و چگونه می‌توان از طریق روش‌های مختلف درمانی به بهبود شنوایی افراد مبتلا کمک کرد.
تعریف اختلال طیف نوروپاتی شنوایی
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی یک مشکل شنوایی است که در آن گوش داخلی صداها را به طور طبیعی دریافت می‌کند، اما در انتقال این صداها به مغز مشکلاتی وجود دارد. این اختلال می‌تواند باعث شود فرد در تشخیص صداها و درک واضح گفتار دچار مشکل شود. صداها ممکن است گاهی واضح باشند و گاهی محو یا ناهماهنگ شوند. در کودکان مبتلا به ANSD، شنوایی ممکن است روز به روز تغییر کند، به این معنا که گاهی کودک خوب می‌شنود و گاهی شنوایی او کاهش می‌یابد. این نوسانات می‌تواند برای والدین گیج‌کننده باشد و تشخیص دقیق را دشوار کند. میزان کم‌شنوایی در افراد مبتلا به ANSD می‌تواند از شنوایی طبیعی تا کم‌شنوایی شدید یا حتی ناشنوایی کامل متفاوت باشد.
تفاوت اختلال نوروپاتی با دیگر مشکلات شنوایی
اختلال ANSD با دیگر مشکلات شنوایی مانند کم‌شنوایی حسی‌عصبی یا کم‌شنوایی انتقالی تفاوت‌های اساسی دارد. در اختلالات شنوایی حسی‌عصبی، معمولاً مشکل در سلول‌های مویی گوش داخلی یا عصب شنوایی است که باعث کاهش توانایی در تشخیص صداهای مختلف می‌شود. در این حالت، سیگنال‌های صوتی به مغز نمی‌رسند یا به درستی پردازش نمی‌شوند. اما در ANSD، مشکل بیشتر در انتقال سیگنال از گوش داخلی به مغز است. در حالی که حلزون گوش در ANSD معمولاً سالم است، عصب شنوایی یا اعصاب مربوط به آن به درستی سیگنال‌های صوتی را منتقل نمی‌کنند. در دیگر مشکلات شنوایی، اختلال معمولاً به صورت مستقیم در انتقال یا دریافت صدا در گوش است، در حالی که در ANSD، گوش داخلی ممکن است قادر به دریافت صدا باشد، اما مشکل در پردازش و انتقال سیگنال‌ها به مغز وجود دارد.
چگونه ANSD بر شنوایی افراد تأثیر می‌گذارد؟
افراد مبتلا به ANSD ممکن است توانایی شنیدن صداها را داشته باشند، اما درک این صداها به دلیل نقص در پردازش عصبی مشکل باشد. این اختلال می‌تواند منجر به مشکل در شناسایی و تفکیک گفتار، به ویژه در محیط‌های پر سر و صدا شود. به عبارت دیگر، فرد ممکن است صدای یک شخص را بشنود، اما نتواند کلمات را به درستی تشخیص دهد. شدت تأثیر ANSD بر شنوایی افراد می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. در برخی موارد، افراد ممکن است صدای محیط را بشنوند اما نتوانند آن را به درستی درک کنند. در موارد شدیدتر، ممکن است شنوایی تقریباً از دست برود و تنها استفاده از سمعک‌ها یا دستگاه‌های کمکی دیگر برای بهبود شنوایی نیاز باشد. همچنین، ANSD می‌تواند بر توانایی درک گفتار در شرایطی که نویز محیطی وجود دارد تأثیر بگذارد، چرا که مغز به درستی سیگنال‌ها را پردازش نمی‌کند.
علائم و نشانه‌های اختلال ANSD
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی با مشکلاتی در پردازش صحیح صدا در مغز همراه است، حتی اگر گوش داخلی (حلزون گوش) به طور ظاهری سالم باشد. در این اختلال، سیگنال‌های شنوایی به درستی از گوش داخلی به مغز منتقل نمی‌شوند. افراد مبتلا به ANSD ممکن است به طور متناوب یا پیوسته در شنیدن و درک صداها مشکل داشته باشند. این اختلال می‌تواند از کم‌شنوایی جزئی تا کم‌شنوایی شدید یا حتی کامل در هر فردی متفاوت باشد. علائم و نشانه‌های ANSD بسته به شدت مشکل و سن فرد ممکن است متفاوت باشد، و گاهی اوقات این مشکلات شنوایی تا سال‌ها شناسایی نمی‌شوند.
1)علائم شایع نوروپاتی شنوایی در کودکان
این اختلال ممکن است به‌طور مستقیم بر توانایی کودک در شنیدن و پردازش صداها تأثیر بگذارد، حتی اگر گوش داخلی او سالم باشد. یکی از ویژگی‌های بارز ANSD در کودکان، عدم واکنش طبیعی به صداها و مشکلات در فهم گفتار است. در حالی که کودک ممکن است برخی صداها را بشنود، این صداها به‌طور کامل یا صحیح درک نمی‌شوند. این اختلال می‌تواند باعث تأخیر در توسعه زبان و گفتار و مشکلات ارتباطی دیگر شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت کودک کمک کند.
*هفت مورد از علائم شایع ANSD در کودکان:
. عدم واکنش به صداهای معمولی مانند صدای نام یا صداهای محیطی
. مشکل در تشخیص گفتار به‌ویژه در محیط‌های پر سر و صدا
. عدم توجه به صداهای اطراف مانند عدم توجه به صدای زنگ درب یا تلفن
. تاخیر در توسعه زبان و گفتار کلمات دیر یا با تأخیر یاد گرفته می‌شوند
. عدم توانایی در تفکیک صداها شکل در تشخیص تفاوت بین صداهای مشابه
. واکنش‌های غیرمنتظره به صداها واکنش ناهماهنگ یا ضعیف به صداهای بلند
. مشکل در درک گفتار با وضوح کافی مثلاً مشکل در درک دستورات ساده یا جملات کوتاه
2)علائم شایع اختلال نوروپاتی شنوایی در بزرگسالان
در بزرگسالان، علائم اختلال طیف نوروپاتی شنوایی به‌تدریج بروز می کند و در برخی مواقع تا سال‌ها تشخیص داده نمی شود. این اختلال تأثیرات خود را در محیط‌های اجتماعی و کاری نمایان می‌کند، جایی که فرد باید قادر به شنیدن و درک دقیق صداها و گفتار باشد. افراد مبتلا به ANSD شاید قادر به شنیدن صداها باشند، اما به دلیل مشکلات در پردازش صحیح اطلاعات شنوایی، در فهم گفتار و تفکیک صداها دچار مشکل شوند. این اختلال به‌ویژه در محیط‌های پر سر و صدا، مانند مهمانی‌ها، جلسات کاری یا خیابان‌های شلوغ، آشکار می‌شود.
*برخی از علائم اختلال ANSD در بزرگسالان:
.مشکل در درک گفتار در محیط‌های شلوغ مانند مهمانی‌ها یا جلسات با صدای زیاد
.نیاز به افزایش حجم صدا در تلویزیون یا دستگاه‌های صوتی
.عدم توانایی در تفکیک صداها مشکل در شنیدن و تشخیص صداهای مشابه
.گرفتگی در مکالمات تلفنی مشکل در درک کلمات هنگام صحبت با تلفن
.واکنش‌های اشتباه یا دیرهنگام به صداها مثل شنیدن صدای زنگ تلفن اما عدم پاسخ‌دهی سریع
.مشکل در فهم گفتار در مکالمات سریع یا پیچیده گفتار سریع یا پیچیده به درستی درک نمی‌شود
.احساس خستگی یا استرس در هنگام تلاش برای درک مکالمات افراد مبتلا به ANSD ممکن است پس از مدت‌زمانی در تلاش برای شنیدن و درک، دچار خستگی شوند
علل و عوامل خطر اختلال شنوایی ANSD
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی معمولاً به مشکلاتی در انتقال یا پردازش سیگنال‌های شنوایی از گوش داخلی به مغز مربوط می‌شود. این اختلال ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند که هم شامل عوامل ژنتیکی و هم محیطی می‌شود. در واقع، ANSD به طور مستقیم بر سیستم عصبی شنوایی اثر می‌گذارد، اما علل آن ممکن است متنوع و پیچیده باشند. برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به ANSD را افزایش دهند، عبارتند از عوامل ژنتیکی، مشکلات دوران بارداری، آسیب‌های ناشی از داروهای خاص، و شرایط پزشکی مختلف.
1.علل ژنتیکی
در بسیاری از موارد، این اختلال به‌طور ارثی از والدین به فرزندان منتقل می‌شود. جهش‌های ژنتیکی خاص موجب اختلال در عملکرد سیستم عصبی شنوایی شده و در نتیجه، انتقال سیگنال‌های صوتی از گوش به مغز را مختل می کند. در حقیقت، بسیاری از کودکان مبتلا به ANSD به‌دلیل تغییرات ژنتیکی به این اختلال دچار می‌شوند. برخی از این ژن‌ها مسئول عملکرد صحیح گوش داخلی و سیستم عصبی شنوایی هستند و هر گونه تغییر در آنها می‌تواند باعث اختلال در پردازش صداها و درک آنها شود. این اختلالات ژنتیکی می‌توانند به‌طور مستقیم بر فرایندهای شنوایی تأثیر بگذارند و در نتیجه، به مشکلات جدی در شنوایی و پردازش صدا منجر شوند.
2.عوامل خطر مربوط به دوران بارداری و تولد
برخی مشکلات در دوران بارداری، مانند عفونت‌های ویروسی نظیر سرخجه، سیتومگالوویروس یا توکسوپلاسموز، می‌توانند به گوش داخلی یا سیستم عصبی شنوایی آسیب وارد کرده و فرایند انتقال صحیح سیگنال‌های شنوایی را مختل کنند. همچنین، نوزادانی که در شرایط دشواری مانند زایمان زودرس، کمبود اکسیژن یا زردی شدید به دنیا می‌آیند، با خطر بالاتری برای ابتلا به ANSD مواجه هستند. این مشکلات می‌توانند به نواحی حساس سیستم عصبی شنوایی آسیب رسانده و مانع از پردازش درست صداها در مغز شوند. به همین دلیل، مراقبت‌های ویژه در دوران بارداری و پس از تولد می‌تواند به‌طور قابل توجهی از بروز این اختلال جلوگیری کند یا آن را مدیریت نماید.
3.استفاده از داروهای آسیب‌رسان
داروهایی که به‌ویژه در این زمینه خطرناک هستند، گروهی به نام "آمینوگلیکوزیدها" هستند که برای درمان عفونت‌های شدید باکتریایی استفاده می‌شوند. این داروها به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب رسانده، که نقشی حیاتی در پردازش صداها و انتقال آنها به مغز دارند. علاوه بر این، داروهای شیمی‌درمانی و سایر داروهای سمی که برای درمان بیماری‌های خاص استفاده می‌شوند، به طور مشابه عملکرد سیستم شنوایی را مختل می کند که حتی آسیب‌های دائمی هم ایجاد می کنند. به همین دلیل، نظارت دقیق بر مصرف داروها و استفاده از روش‌های جایگزین یا محافظتی در موارد ضروری، می‌تواند خطر ابتلا به ANSD ناشی از داروها را کاهش دهد.
4.عوامل محیطی و آسیب‌های شنوایی
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سر و صدای بلند، مانند صداهای آزاردهنده محیط‌های کاری، کنسرت‌ها یا ابزارهای صنعتی، یکی از اصلی‌ترین عواملی است که می‌تواند به سیستم عصبی شنوایی آسیب وارد کند. همچنین، ضربه‌های مستقیم به سر یا آسیب‌های دیگر در ناحیه گوش یا مغز می‌توانند عملکرد طبیعی اعصاب شنوایی را مختل کنند. این نوع آسیب‌ها ممکن است موجب تداخل در انتقال صحیح سیگنال‌های شنوایی و پردازش آنها در مغز شوند، به طوری که فرد صداها را بشنود اما نتواند به‌درستی آنها را درک کند. بنابراین، محافظت از گوش‌ها در برابر صداهای بلند و مراقبت از سیستم شنوایی در برابر آسیب‌های فیزیکی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از ANSD ایفا کند.
5.سن و تغییرات شنوایی
کاهش شنوایی مرتبط با پیری، که معمولاً به‌عنوان پیرگوشی شناخته می‌شود، ممکن است با ANSD هم‌زمان باشد و مشکلات شنوایی پیچیده‌تری ایجاد کند. در این شرایط، سیستم عصبی شنوایی توانایی انتقال و پردازش صحیح سیگنال‌های صوتی را کاهش می‌دهد، که می‌تواند منجر به دشواری در درک گفتار و تشخیص صداها، به‌ویژه در محیط‌های پر سر و صدا شود. این اختلال ممکن است در ابتدا به‌صورت نوسانی و تدریجی ظاهر شود و باعث پیچیدگی در تشخیص و درمان مشکلات شنوایی شود. به همین دلیل، توجه به مراقبت‌های شنوایی و پیگیری مشکلات شنوایی در سنین بالاتر می‌تواند به شناسایی و مدیریت به موقع ANSD کمک کند.
سخن پایانی
اختلال طیف نوروپاتی شنوایی یک نوع کم‌شنوایی نسبتاً جدید است که محققان در حال بررسی عواملی مانند ژنتیک و شرایط محیطی مرتبط با آن هستند. این اختلال بیشتر در نوزادان مشاهده می‌شود و در برخی از آنها ممکن است بهبود یابد، اما در دیگران ممکن است وضعیت ثابت بماند یا با گذشت زمان بدتر شود.
