تشخیص و درمان کم شنوایی: بهترین روش‌های بهبود شنوایی

کم‌شنوایی و ناشنوایی از آن دسته مسائلی هستند که به سادگی نادیده گرفته می‌شوند، تا زمانی که فردی یا خانواده‌ای با آن روبرو شود. این وضعیت‌ها نه تنها بر توانایی شنیدن، بلکه بر ارتباطات اجتماعی، تحصیلی، شغلی و حتی احساسی فرد نیز تأثیر می‌گذارند. اما آیا این چالش‌ها به معنای محدودیت‌های غیرقابل عبور هستند؟ خیر. پیشرفت‌های علمی و فناوری، مانند کاشت حلزون و دستگاه‌های شنوایی پیشرفته، توانسته‌اند زندگی افراد مبتلا به کم‌شنوایی را دگرگون کنند و فرصت‌های جدیدی را برایشان فراهم آورند.
این مقاله به بررسی جنبه‌های مختلف کم شنوایی و ناشنوایی در مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی پاسداران پرداخته است که در ادامه با ارائه مطالبی از جمله علل های بروز اصلی کم شنوایی و تشخیص و ارزیابی توانسته اند به درمان درستی از این اختلال برسند. همچنین با این مطالب اشاره شده است که آگاهی از کم شنوایی و ناشنوایی توانسته افراد را با چالش های پیش رو آگاه سازد که در نتیجه خانواده‌ها و افراد می‌توانند نه تنها با چالش‌های کم‌شنوایی و ناشنوایی کنار بیایند، بلکه راه‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی و بهره‌برداری از توانایی‌های خود بیابند.

کم شنوایی چیست؟

بسیاری از چیزها ممکن است باعث بروز کاهش شنوایی شود. گاه حساسیت شنیداری یکی از علائم ممکن در افرادی است که با کم شنوایی مواجه هستند. این اختلال می تواند همه افراد را از نوزاد گرفته تا افراد 60 و 70 ساله تحت تاثیر قرار دهد. شایع ترین دلیلی است که افراد به این عارضه مبتلا می شوند قرار گرفتن در معرض صدای های خیلی بلند می باشد که شنوایی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی کم شنوایی زمانی اتفاق می افتد که چیزی بر سیستم شنوایی فرد تأثیر بگذارد. اگر فرد دچار کم شنوایی شود، ممکن است در درک، پیگیری یا شرکت در مکالمات مشکل پیدا کند. ممکن است شنیدن مکالمات تلفنی، شرکت در جلسات آنلاین یا دنبال کردن گفتگوها هنگام تماشای تلویزیون برایش سخت باشد. کم شنوایی بر توانایی فرد در موقعیت های مختلف مثل برقراری ارتباط با دیگران موثر می باشد. اغلب، کاهش شنوایی قابل جبران نیست. اما متخصص شنوایی در شرق تهران با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود، به تشخیص و درمان کم شنوایی پرداخته اند.

 

پیشگیری از کم شنوایی چگونه است؟

پیشگیری از کم شنوایی شامل مجموعه ای از اقداماتی است که می تواند از آسیب به سیستم شنوایی جلوگیری نماید. محافظت از گوش های خود در برابر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صدای بلند به خصوص سر و صداهای خیلی بلند، بهترین راه برای جلوگیری از کاهش شنوایی است. همچنین رعایت بهداشت گوش مانند خودداری از وارد کردن اشیاء خارجی به داخل گوش  و همچنین درمان به موقع عفونت های گوش می تواند به بروز مشکلات شنوایی جلوگیری کنند.

 

.اهمیت معاینه منظم شنوایی

کم شنوایی یک تجربه منحصر به فرد و متفاوت برای همه است. عواملی مانند نوع و درجه کم شنوایی می تواند تا حد زیادی بر بهترین برنامه درمانی تأثیر گذار باشد. معاینات شنوایی منظم نه تنها وجود کم شنوایی را تشخیص می دهد، بلکه این جزئیات مهم را نیز شناسایی می کند. این اطلاعات پایه و اساس تنظیم یک برنامه درمان کم شنوایی را بر اساس نیازها و ترجیحات خاص فرد تشکیل می دهد. با نتایج معاینه شنوایی، متخصص می تواند یک برنامه درمانی شخصی ایجاد کند که برای ارائه تجربه شنوایی غنی و کیفیت زندگی برای سال های آینده طراحی شده است. در طول معاینه، ارائه‌دهنده مراقبت شنوایی عواملی مانند روال روزانه، سرگرمی‌ها و تعاملات اجتماعی فرد را نیز بررسی می‌کند تا بینشی در مورد سبک زندگی او به دست آورد.

 

 

انواع کم شنوایی

کم شنوایی افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. سه دسته اصلی کم شنوایی عبارتند از کم شنوایی حسی عصبی، کم شنوایی رسانایی و کم شنوایی مختلط که این موارد در مرکز درمان کاهش شنوایی در تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه مطالب به توضیح مواردی که ذکر کرده ایم پرداخته ایم.

 

. کم شنوایی حسی عصبی

این نوع کم شنوایی زمانی رخ می دهد که گوش داخلی یا خود عصب شنوایی واقعی آسیب ببیند. این ریزش معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از سلول‌های مویی در حلزون گوش آسیب ببینند. از دست دادن حسی عصبی شایع ترین نوع کم شنوایی است. این می تواند در نتیجه افزایش سن، قرار گرفتن در معرض صدای بلند، آسیب، بیماری، برخی داروها یا یک بیماری ارثی باشد.

 

. کم شنوایی رسانا یا هدایتی

کم شنوایی رسانا یا هدایتی در گوش خارجی یا میانی رخ می دهد که در آن امواج صوتی قادر به انتقال تمام راه به گوش داخلی نیستند. صدا ممکن است توسط جرم گوش یا یک جسم خارجی واقع در کانال گوش مسدود شود. فضای گوش میانی ممکن است با مایع، عفونت یا ناهنجاری استخوانی تحت تاثیر قرار گیرد. یا ممکن است پرده گوش آسیب دیده باشد. در برخی افراد، کاهش شنوایی هدایتی از طریق مداخلات پزشکی توسط بهترین متخصص شنوایی تهران قابل درمان می باشد. همچنین کم شنوایی انتقالی در کودکانی که ممکن است عفونت های مکرر گوش داشته باشند یا اجسام خارجی را وارد کانال گوش خود می کنند، شایع تر است.

 

. کم شنوایی مختلط

گاهی اوقات افراد ممکن است ترکیبی از کم شنوایی حسی عصبی و رسانایی داشته باشند. آنها ممکن است دچار کم شنوایی حسی عصبی شوند و سپس یک جزء رسانا نیز ایجاد کنند. تست شنوایی برای کشف نوع کم شنوایی فرد بسیار مهم می باشد و به تعیین راه حل مراقبت شنوایی مناسب برای افراد کمک می کند. سمعک ها در اندازه ها، سبک ها و فن آوری های مختلف موجود هستند.

 

 

علت اصلی بروز کم شنوایی

گوش دارای سه قسمت اصلی است: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی. امواج صوتی از گوش خارجی عبور کرده و باعث ارتعاش پرده گوش می شود. پرده گوش و سه استخوان کوچک گوش میانی ارتعاشات را در حین حرکت به گوش داخلی بزرگتر می کنند. در آنجا، ارتعاشات از مایعی در قسمت حلزونی شکل گوش داخلی که به حلزون گوش معروف است، عبور می کند.
هزاران موی ریز به سلول‌های عصبی حلزون گوش متصل هستند که به تبدیل ارتعاشات صوتی به سیگنال‌های الکتریکی کمک می‌کنند. سیگنال های الکتریکی به مغز منتقل می شود. مغز این سیگنال ها را به صدا تبدیل می کند.

 

. چگونه کاهش شنوایی ممکن است رخ دهد؟

-آسیب به گوش داخلی: افزایش سن و صدای بلند می تواند باعث ساییدگی موها یا سلول های عصبی حلزون شود که سیگنال های صوتی را به مغز می فرستند. موها یا سلول های عصبی آسیب دیده یا از دست رفته سیگنال های الکتریکی را به خوبی ارسال نمی کنند. این باعث کاهش شنوایی می شود.

-تجمع جرم گوش با گذشت زمان: جرم گوش می تواند مجرای گوش را مسدود کند و مانع از عبور امواج صوتی شود. حذف جرم گوش می تواند به بازیابی شنوایی کمک کند.

-عفونت گوش یا رشد غیرمعمول استخوان یا تومور: در گوش خارجی یا میانی، هر یک از این موارد می تواند باعث کاهش شنوایی شود.

-پارگی پرده گوش: صدای بلند، تغییرات ناگهانی فشار، ضربه زدن به پرده گوش با جسم و عفونت می تواند باعث ترکیدن پرده گوش شود.

 

علائم و نشانه‌های کم شنوایی

علائم کم شنوایی شامل خفه کردن گفتار و صداهای دیگر، مشکل در درک کلمات به خصوص زمانی که در یک جمعیت یا یک مکان پر سر و صدا، اغلب از دیگران می خواهند که آهسته تر، واضح تر و بلندتر صحبت کنند، نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو، دور ماندن از برخی تنظیمات اجتماعی، اذیت شدن از نویز پس زمینه و همچنین صدای زنگ در گوش که به عنوان وزوز گوش شناخته می شود.

 

.علائم رایج کم شنوایی در کودکان چیست؟

علائم کم شنوایی همیشه واضح نیست. در برخی مواقع افزایش حساسیت شنیداری می تواند به عنوان نشانه ای از مشکلات بیش حسی شنوایی در کودکان باشد که از مسائل عمیق تر شنوایی در کودکان اشاره می کند. اختلال شنوایی در نوزادان و همچنین برای کودکان که قادر به همکاری در تست‌های ادیومتری سنتی نیستند، از روش‌هایی مانند پتانسیل برانگیخته شنوایی ساقه مغز یا آزمون پاسخ شنوایی عینی استفاده می‌شود. همچنین تکنیک های به کار برده شده در کلینیک توانبخشی که با استفاده از انواع بازی درمانی توانسته اند پس از انجام تست‌ها، نتایج ارزیابی‌ها در یک نمودار شنوایی نشان دهند که شدت و نوع کم‌شنوایی کودک را مشخص می کند. در اینجا برخی از مواردی که باید به آنها توجه کنید، به علاوه راهنمای رشد شنوایی و گفتار در کودکان آورده شده است.
-بی توجهی یا تمرکز ضعیف.
-هنگامی که نام آنها خوانده می شود پاسخ نمی دهد.
-صحبت کردن با صدای بلند و گوش دادن به تلویزیون با صدای بلند.
-اشتباه تلفظ کردن کلمات.
-تغییر در پیشرفت آنها در مدرسه.
-به صداهای بلند واکنش نشان نمی دهد.
-به دنبال یا تشخیص نمی دهد که صدا از کجا می آید.

 

.علائم اختلال شنوایی در بزرگسالان

این از دست دادن عموماً زمانی رخ می دهد که برخی از سلول های مویی در حلزون گوش آسیب ببینند. از دست دادن حسی عصبی شایع ترین نوع کم شنوایی است. این می تواند در نتیجه افزایش سن، قرار گرفتن در معرض صدای بلند، آسیب، بیماری، برخی داروها یا یک بیماری ارثی باشد.
-مشکل در شنیدن واضح دیگران و درک نادرست از آنچه می گویند، به خصوص در مکان های پر سر و صدا.
-از مردم بخواهد خودشان را تکرار کنند
-مشکل شنیدن از طریق تلفن
-به سختی می توان با مکالمه همراه شد

 

.چگونه کم شنوایی به مرور زمان تغییر می‌کند؟

از دست دادن شنوایی زمانی رخ می دهد که سلول های موی ریز آسیب دیده یا می میرند. سلول های مو دوباره رشد نمی کنند، بنابراین کاهش شنوایی ناشی از آسیب سلول های مو دائمی است. هیچ دلیل مشخصی برای کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن وجود ندارد. معمولاً به دلیل تغییراتی در گوش داخلی ایجاد می شود که با افزایش سن ایجاد می شود.

 

 

تشخیص و ارزیابی کم شنوایی با بهترین متخصص شنوایی

تیم تشخیص و ارزیابی در مرکز درمان کاهش شنوایی در تهران در زمینه تشخیص و مدیریت کم شنوایی تخصص دیده می باشند. این متخصصان به عنوان متخصص گوش و حلق و بینی نیز شناخته شده و شنوایی‌شناسانی که انواع مشکلات شنوایی را درمان می‌کنند. همچنین در این مرکز که به عنوان بهترین مرکز درمان کم شنوایی شناخته می شود با انجام روش ها و آزمایشات دقیق تر از جمله معاینات فیزیکی و ابزارها و تست های خاص، می توانند به طور دقیق شنوایی افزاد را مورد بررسی قرار دهند. همچنین متخصصان با انجام مشاوره های اولیه تشخیص و ارزیابی کم‌شنوایی شامل چندین مرحله تخصصی و ابزارهای پیشرفته است تا نوع، شدت، و علت کم‌شنوایی مشخص شود.

. آزمایش‌ها و تست های تشخیصی کم شنوایی

آزمایش و تست های تشخیصی کم شنوایی یعنی توانایی فرد را در شنیدن صداها ارزیابی می نماید . صداها بر اساس بلندی (شدت) و سرعت ارتعاش امواج صوتی (تن) متفاوت هستند. شنوایی زمانی اتفاق می افتد که امواج صوتی اعصاب گوش داخلی را تحریک می کند. سپس صدا در طول مسیرهای عصبی به مغز می رسد.

 

 تست ABR:

این تست با استفاده از الکترودهای سطحی، پاسخ‌های عصب شنوایی به صداها را اندازه‌گیری می‌کند و به تشخیص مشکلات عصبی در سیستم شنوایی کمک می‌کند.

1.شنوایی سنجی با تون خالص:
این آزمایش برای تعیین آستانه شنوایی فرد در فرکانس‌های مختلف انجام می‌شود و میزان کم شنوایی را در هر گوش مشخص می‌کند.

2.شنوایی سنجی گفتاری:
این روش تستی توانایی فرد در شنیدن و درک گفتار را ارزیابی می‌کند و به تعیین کیفیت شنوایی و مشکلات درک گفتار می پردازد.

3.تمپانومتری:

برای ارزیابی عملکرد گوش میانی و وضعیت پرده گوش استفاده می‌شود. این تست باعث می شود تا مشکلاتی مانند عفونت یا تجمع مایع در گوش میانی تشخیص داده شود.

4.تست رفلکس شنوایی:
این آزمون واکنش عضله‌های گوش به صداهای بلند را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند منجر به تشخیص مشکلات عصب شنوایی و سیستم شنوایی شود.

 

 

روش‌های درمان کاهش شنوایی بدون سمعک

گوش مانند سایر اندام های بدن ما کار می کند. به همین دلیل است که ورزش آن برای جلوگیری یا کاهش احتمال کم شنوایی ناشی از افزایش سن و افزایش توانایی شنوایی بدون استفاده از سمعک مفید است. درمان کم شنوایی بسته به نوع و میزان کاهش شنوایی متفاوت بوده و برای برخی از افراد روش‌های جایگزینی به جای سمعک وجود دارد که در ادامه مطالب به توضیح مفصل تری پرداخته ایم.

1. درمان پزشکی کم شنوایی

این روش‌ها شامل درمان مشکلات گوش خارجی یا میانی است که می‌تواند باعث کاهش شنوایی شود. انسدادهایی مانند جرم گوش یا عفونت‌های گوش میانی ممکن است با روش‌های ساده پزشکی رفع شوند. برای مثال، پزشکان ممکن است گوش را تمیز کنند یا داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های گوش تجویز کنند. در برخی موارد، مشکلات ساختاری گوش میانی یا پرده گوش می‌تواند منجر به کاهش شنوایی شود که با جراحی قابل درمان است.

-دارودرمانی در کاهش شنوایی

داروهایی مانند استروئیدها برای کاهش التهاب یا درمان کاهش شنوایی ناگهانی به کار می‌روند. همچنین برخی داروها می‌توانند آسیب‌های عصبی یا التهابات گوش داخلی را بهبود بخشند. این داروها به ویژه برای کاهش شنوایی ناگهانی یا مشکلات مرتبط با بیماری‌های خودایمنی مؤثر هستند.

-جراحی‌های اصلاحی

در مواردی که مشکلات ساختاری در گوش میانی یا پرده گوش وجود دارد، جراحی‌های مختلفی می‌تواند به بازگرداندن شنوایی کمک کند. از جمله تیمپانوپلاستی که جراحی برای ترمیم پارگی یا آسیب‌دیدگی پرده گوش می باشد. جراحی استاپدکتومی نیز برای جایگزینی استخوان‌های آسیب‌دیده گوش میانی که منجر به بهبود انتقال صدا به گوش داخلی می باشد. و همچنین میرنگوپلاستی که جراحی برای ترمیم سوراخ‌های کوچک پرده گوش می باشد.

-ژن درمانی

ژن درمانی یکی از روش‌های نوین درمان کم شنوایی است که هنوز در مراحل تحقیقاتی قرار دارد. در این روش، ژن‌های معیوب یا مفقود شده که باعث کاهش شنوایی شده‌اند، جایگزین یا ترمیم می‌شوند. هدف این روش بازسازی سلول‌های مویی گوش داخلی است که نقش کلیدی در انتقال صدا به عصب شنوایی دارند.

-کاشت حلزون برای کم شنوایی

برای افرادی که کم شنوایی عمیق دارند و سمعک کارایی ندارد، کاشت حلزون یکی از روش‌های پیشرفته است. در این روش، یک ایمپلنت الکترونیکی در گوش داخلی قرار داده می‌شود که سیگنال‌های صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. این سیگنال‌ها سپس به عصب شنوایی منتقل می‌شوند. این روش به ویژه برای افراد با کم شنوایی حسی-عصبی که ناشی از آسیب به سلول‌های مویی گوش داخلی است، بسیار مؤثر است.

 

 

2. درمان های خانگی اختلال کم شنوایی

درمان‌های خانگی برای کاهش شنوایی معمولاً به عنوان مکملی برای روش‌های پزشکی استفاده می‌شوند و می‌توانند به تقویت سلامت عمومی گوش و شنوایی کمک کنند. این روش‌ها ممکن است به کاهش التهاب، بهبود جریان خون در گوش داخلی یا تقویت سیستم ایمنی کمک کنند. البته، درمان‌های خانگی نمی‌توانند کم شنوایی شدید یا دائمی را به طور کامل درمان کنند، اما می‌توانند برای پیشگیری یا کاهش علائم مؤثر باشند.

 

-آنتی اکسیدان ها
آنتی‌اکسیدان‌ها مانند ویتامین‌های C و E به محافظت از سلول‌های گوش داخلی در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به حفظ سلامت گوش و کاهش خطرات مرتبط با کاهش شنوایی کمک کند.

-غذاهای حاوی ویتامین D و ویتامین B12
ویتامین D به بهبود سلامت استخوان‌های گوش میانی کمک می‌کند و کمبود آن می‌تواند باعث آسیب‌های شنوایی شود. ویتامین B12 نیز نقش مهمی در سلامت سیستم عصبی دارد و کمبود آن ممکن است منجر به کاهش شنوایی ناشی از آسیب به عصب شنوایی شود.

 

-روغن درخت چای
روغن درخت چای به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده‌اش ممکن است به درمان عفونت‌های خفیف گوش کمک کند. استفاده از روغن درخت چای با مشاوره پزشک می‌تواند به کاهش علائم کم شنوایی ناشی از عفونت‌های گوش کمک کند.

 

بهترین مرکز درمان کم شنوایی تهران

مراکز پیشرفته درمان کم شنوایی در تهران با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و روش‌های درمانی به ارائه خدمات جامع و تخصصی می‌پردازند. بهترین مرکز کاهش شنوایی در تهران برای تشخیص و درمان طیف وسیعی از مشکلات شنوایی، از جمله کم شنوایی حسی-عصبی، مشکلات گوش میانی، و کم شنوایی ناشی از بیماری‌ها یا آسیب‌ها، فعالیت می‌کنند. معمولاً این مراکز شامل بخش‌های مختلفی مانند شنوایی‌سنجی، تجویز و تنظیم سمعک، و درمان‌های جراحی هستند و از تکنولوژی‌هایی مانند تصویربرداری دقیق و سیستم‌های پیشرفته شنوایی بهره می‌برند.

. ویژگی‌های مرکز تخصصی درمان کم شنوایی دکتر سیانکی

در مرکز توانبخشی دکتر سیانکی که جزء بهترین متخصص شنوایی تهران به شمار می آید، با کادری مجرب و متخصص توانسته با استفاده از تجهیزات پیشرفته، به ارائه خدمات شنوایی‌سنجی دقیق و برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده بپردازد. پزشکان این مرکز از تکنیک‌های نوین تشخیص و درمان استفاده می‌کنند تا بیماران کم شنوایی به بهترین نتایج دست یابند.

.خدمات ارائه شده در بهترین مرکز درمان کم شنوایی

در مراکز تست شنوایی خدماتی مانند آزمون‌های شنوایی دقیق (ABR، تمپانومتری، شنوایی‌سنجی با تن خالص و گفتاری)، تجویز و تنظیم سمعک‌های دیجیتال، کاشت حلزون، و مشاوره در زمینه توانبخشی شنوایی ارائه می‌شود. این کلینیک همچنین به درمان مشکلاتی مانند عفونت گوش میانی، ترمیم پرده گوش، و درمان‌های عصبی-شنوایی با استفاده از روش‌های جراحی و غیرجراحی پرداخته است.

.نقش تکنولوژی در مرکز پیشرفته درمان کم شنوایی

تکنولوژی‌های نوین نقشی حیاتی در مراکز پیشرفته درمان کم شنوایی دارند. این کلینیک از سمعک‌های دیجیتال با قابلیت تنظیم‌های پیشرفته و متناسب با نیازهای فردی، سیستم‌های تصویربرداری و آنالیز پیشرفته برای تشخیص دقیق مشکلات گوش، و دستگاه‌های شنوایی‌سنجی با دقت بالا استفاده می‌کنند. همچنین تکنولوژی‌های مانند کاشت حلزون که از طریق سیگنال‌های الکتریکی صداها را به عصب شنوایی منتقل می‌کنند، به بهبود شنوایی افرادی که از سمعک‌ها نتیجه نمی‌گیرند، کمک می‌کند.

 

سخن پایانی
کم‌شنوایی و ناشنوایی اگرچه چالش‌های فراوانی برای افراد به همراه دارد، اما با درک درست، پذیرش اجتماعی، و بهره‌گیری از فناوری‌ها و راهکارهای درمانی، می‌توانند فرصت‌هایی برای رشد و موفقیت فراهم نمود. ناشنوایی یا کم‌شنوایی نباید به عنوان یک مانع دیده شود، بلکه با پشتیبانی از سوی خانواده، جامعه و دسترسی به امکانات لازم، این افراد می‌توانند زندگی کاملاً مستقل و موفقی داشته باشند.