انواع هوش در کودکان
هوش مثل یک مروارید ارزشمند و گرانبها در وجود هر آدمی به خصوص کودکان ما نهفته است، کافی است فقط به دنبال کشف آن باشیم. در دوران بچگی، مغز بچهها مثل یک اسفنج عمل می کند، یعنی این قدرت را دارد که هر چیزی رو جذب کند و یاد بگیرد و میشه گفت یه دوران طلایی است که هوش کودک شکل میگیرد و قویتر می شود. اما هوش یک چیز ساده و تک بعدی نیست. مثلاً یک کودک ممکن است در حل مسئله و ریاضی خیلی قوی عمل کند در حالی که در نقاشی و موسیقی استعدادی نداشته باشد. یا یک کودک دیگر شاید خیلی خوب بتواند با بقیه دوست بشود و حرف بزند ولی در ورزش کردن یه کم از خود ضعیف نشان دهد.
اینجاست که داستان هوشهای مختلف و انواع تست هوش شروع می شود و دانشمندان نظریه های مختلفی را ارائه داده اند. در این مقاله قراره با انواع هوش بر اساس نظریه هوارد گارنر آشنا شویم؛ نظریه هوشهای چندگانه که توسط هوارد گاردنر روانشناس برجسته آمریکایی ارائه شده است، چشمانداز جدیدی را به سوی درک این موضوع پیچیده برای ما میگشاید. طبق نظریه گارنر هر کودک دارای هوشهای گوناگون است که هر کدام مثل یک رنگ خاص توی یک نقاشی است. هوش زبانی، هوش ریاضی، هوش فضایی، هوش موسیقیایی، هوش بدنی، هوش اجتماعی، هوش درون فردی و هوش طبیعتگرایانه، هشت تا از این هوشهای رنگارنگ هستند که در ادامه به توضیح جامع آن پرداخته ایم.
هوش هشتگانه گاردنر
نظریه هوشهای چندگانه که توسط هوارد گاردنر، روانشناس آمریکایی، ارائه شده است، این را بیان میکند که هوش انسان به جای یک توانایی واحد، از هشت نوع هوش مجزا تشکیل شده و از انواع توجه و تمرکز برخوردار است. نکته مهم و قابل ذکر این است که هوش هیچ کودکی در همه این هوشهای گفته شده مساوی و قوی نیست و هر کودک ترکیبی منحصر به فرد از هوشها را دارد که نقاط قوت و ضعف او را تعیین میکند. دانستن هوشهای غالب در کودک دلبند ما میتواند به او در انتخاب مسیر شغلی، روش یادگیری و برقراری روابط با دیگران کمک کند و همچنین میتواند کمک کند تا نقاط ضعف کودک خودمان را شناسایی کنیم و برای تقویت آنها تلاش نماییم. فقط مهم است که به یاد داشته باشیم که هوش یک صفت واحد نیست که به کودک خود نسبت دهیم، بلکه مجموعه ای از توانایی ها تشکیل شده است. مثلا برخی از کودکان ممکن است در استدلال ریاضی خیلی قوی باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در مهارت های زبانی یا حل مسئله استعداد داشته باشند.
منشأ هوش، محصول پیچیدهای از تعاملات بین ژنتیک و محیط است. در حالی که ژنها نقش اساسی در تعیین پتانسیل هوش دارند، محیط نیز نقشی حیاتی در شکلگیری و به فعلیت رساندن این پتانسیل ایفا میکند. با فراهم کردن فرصتهایی برای افراد برای رسیدن به حداکثر پتانسیل ژنتیکی خود از طریق آموزش با کیفیت، تغذیه مناسب، مراقبتهای بهداشتی و تعاملات اجتماعی مثبت، میتوانیم به همه کمک کنیم تا به هوش کامل خود دست یابند و به پویایی و شکوفایی جامعه خود به عنوان یک کل، کمک کنند.
چرا باید هوش هشت گانه کودک خود را بشناسیم؟
اصلا چرا شناخت هوشهای هشتگانه در کودکانمان اهمیت دارد؟ به گفته بهترین درمانگر اختلال یادگیری تهران، درک هر هوش و اینکه هر کدام از این انواع هوش هشت گانه، دریچهای است به سوی دنیای جدیدی از یادگیری که به کودکان کمک میکند تا از طریق روشهای متنوع و جذاب به یادگیری و اکتشاف بپردازند. کودک مانند گنجینه ای است که سرشار از استعدادها و تواناییهای منحصر به فردی هست و شناخت این استعدادها و پرورش آنها، نقشی اساسی در شکوفایی شخصیت، موفقیت تحصیلی و آیندهی درخشان آنها ایفا میکند. نظریه هوشهای هشتگانه گاردنر، دریچهای نو به سوی درک این دنیای شگفتانگیز میگشاید و به ما کمک میکند تا هوشهای مختلف کودکان را بشناسیم و زمینه را برای پرورش آنها فراهم کنیم.
شناخت هوشهای هشتگانه کودکمان از این جهت اهمیت دارد که با شناخت این هوشها میتوانیم علایق واقعی کودک خود را کشف کنیم و او را در مسیری هدایت نماییم که در آن استعداد دارد و احساس رضایت و شکوفایی بیشتری را در آینده تجربه خواهد کرد. همچنین هدایت تحصیلی و شغلی بر اساس هوشهای غالب کودک، به او کمک میکند تا در زمینهای فعالیت کند که در آن از تواناییهای ذاتی خود به بهترین نحو استفاده میکند و به موفقیت و شادکامی در زندگی شغلی خود دست مییابد.
هر کودکی با توجه به هوش غالبی که دارد، سبک یادگیری متفاوتی خواهد داشت و شناخت این سبکها به معلمان و والدین کمک میکند تا روشهای تدریس و یادگیری را به گونهای طراحی کنند که برای کودک جذابتر و اثربخشتر باشد. زمانی که کودک در زمینهای که در آن هوش بالایی دارد فعالیت میکند، احساس موفقیت و رضایت بیشتری را تجربه میکند که این امر به نوبه خود انگیزه و اعتماد به نفس او را افزایش میدهد. شناخت هوشهای اجتماعی و عاطفی کودک، به او در درک بهتر احساسات خود و دیگران و همچنین برقراری روابط سالمتر با اطرافیانش یاری میرساند.
شناخت هوشهای مختلف در کودکان
کودکان، گنجینههای گرانبهایی هستند که هر کدام مخزنی از استعدادها و تواناییهای منحصر به فرد را در وجود خود دارند. خدمات روانشناسی در کلینیک دکتر حسینی سیانکی این استعدادها را که در قالب هوشهای هشتگانه گاردنر تعریف شده است را به سمت یادگیری، خلاقیت و پیشرفت را میکشاند. شناخت و پرورش این هوشها نقشی اساسی در شکوفایی شخصیت، موفقیت تحصیلی و آیندهی درخشان کودکان ایفا میکند. در این مقاله، با گذری در دنیای شگفتانگیز هوشهای هشتگانه، به شما در شناخت بهتر این استعدادها و یاری رساندن به فرزندانتان در مسیر شکوفایی آنها کمک خواهیم کرد.
1- هوش زبانی و کلامی
این مدل کودک توانایی درک و به کارگیری موثر زبان در قالب گفتار، نوشتار، خواندن و گوش دادن را دارد. مهارتهای برجسته ای در گستره ی لغات، تسلط بر دستور زبان، بیان شفاف و رسا، توانایی داستانسرایی و خلق محتوای متنی جذاب دارد. و در مهارتهای ارتباطی، برقراری ارتباط موثر با دیگران، گوش دادن فعال، همدلی و درک احساسات، حل تعارض و مذاکره را دارد. کودکانی که در زمینه هوش زبانی و کلامی قویترند عاشق کتاب خواندن و داستانسرایی هستند، به راحتی با دیگران معاشرت میکنند و از صحبت کردن لذت میبرند، از بازیهای زبانی و حل معماها استقبال میکنند، تمایل به نوشتن داستان، شعر و مقاله دارند.
2- هوش منطقی و ریاضی
به این کودکان می توان گفت مهندسان دنیای اعداد که توانایی درک و استدلال منطقی، حل مسئله، تفکر انتقادی و کار با اعداد و الگوها را دارند. مهارتهای برجسته این کودکان تحلیل اطلاعات، شناسایی الگوها، یافتن راهحلهای خلاقانه و کارآمد برای چالشها می باشد. و همچنین در تسلط بر مفاهیم ریاضی، انجام محاسبات پیچیده، تفکر استدلالی و منطقی مهارت دارند. هوش این کودکان اینگونه است که از بازی با اسباببازیهای ساختمانی و حل معماهای منطقی لذت میبرند. به اعداد، اشکال و الگوها علاقهمند هستند و تمایل به دستهبندی و طبقهبندی اشیاء و اطلاعات دارند.
3- هوش بصری و فضایی
این کودکان معماران دنیای تصاویر هستند و در نقاشی، طراحی، مجسمهسازی، عکاسی، گرافیک مهارت خاصی دارند. درک و تجسم اشیاء در ابعاد سهبعدی، جهتیابی، تشخیص جزئیات، درک تناسب و تقارن، تفسیر تصاویر و نقشهها همگی از ویژگی های این مدل کودکان است. و می توان گفت هوش این کودکان در نقاشی، طراحی و خلق آثار هنری بیشتر است. از حل معماها و پازلها لذت میبرند، در به خاطر سپردن تصاویر و مسیرها قوی هستند و تمایل به ساختن اشیاء با لگو و اسباببازیهای ساختمانی دارند.
4- هوش موسیقیایی
نغمهپردازان دنیای اصوات که توانایی درک، نواختن و خلق موسیقی، تشخیص و تمایز اصوات، درک ریتم و ملودی را دارند. این کودکان در نواختن آلات موسیقی، خوانندگی، آهنگسازی، تنظیم موسیقی مهارت دارند. و همچنین مهارتهای شنیداری مثل تشخیص دقیق اصوات، تمایز بین صداهای مختلف، درک ریتم و ملودی را دارا می باشند و قدرت حساسیت شنوایی را دارند که قدردانی از موسیقی، تحت تاثیر قرار گرفتن از نغمات، تمایل به گوش دادن به موسیقی را می توان در این کودکان مشاهده نمود. کودکان هوش موسیقیایی در این هوش قویترند: به موسیقی علاقهمند هستند و از گوش دادن به آهنگها لذت میبرند. به راحتی ریتم و ملودی آهنگها را یاد میگیرند، تمایل به نواختن آلات موسیقی یا خوانندگی دارند، به صداهای مختلف در محیط اطرافشان توجه میکنند.
5- هوش بدنی و جنبشی
این مدب هوش بیانگر ابرقهرمانان در دنیای حرکت می باشد که توانایی کنترل و هماهنگی حرکات بدن، تعادل، چابکی، انعطافپذیری و استفاده از بدن برای انجام فعالیتهای مختلف را در خود نشان می دهند.
مهارتهای برجسته این گروه کودکان مهارتهای حرکتی مثل دویدن، پریدن، پرتاب کردن، شنا، رقص، ژیمناستیک است. و همچنین قدرت در هماهنگی چشم و دست، تعادل، چابکی، زمانبندی حرکات را دارند. کودکان در این مدل هوش در بازیهای پرورشی و حرکتی لذت می برند، در ورزشها و فعالیتهای بدنی فعال هستند، در انجام حرکات ظریف مانند نقاشی و نوشتن مشکلی ندارند و از راه رفتن، دویدن و بالا و پایین رفتن از پلهها نهایت لذت را میبرند.
6- هوش درون فردی
این کودکان خودآگاه و راهنمایان دنیای درون خود هستند، یعنی در شناخت نقاط قوت و ضعف، احساسات، افکار و انگیزههای خود قوی هستند. حس مدیریتی دارند و می توانند احساساتی مثل خشم، اضطراب و استرس را در خود کنترل نمایند و توانایی حل چالشهای شخصی و یافتن راهحلهای مناسب را دارند. به احساسات خود و دیگران توجه میکنند، در مورد احساسات خود به راحتی صحبت میکنند، از تنهایی لذت میبرند و میتوانند خود را سرگرم کنند، به دنبال درک عمیقتر از خود و دنیای اطرافشان هستند.
7- هوش برون فردی
هوش این کودکان توانایی درک و برقراری ارتباط موثر با دیگران، همدلی، درک احساسات، ایجاد روابط و حل تعارض را دارد. مهارتهای اجتماعی قوی دارند یعنی در برقراری ارتباطات و همدلی و درک احساسات دیگران کارآمد هستند. مهارتهای رهبری دارند و می توانند دیگران را هدایت و تشویق کنند و در آن ها انگیزه ایجاد نمایند. مهارتهایی مثل ایجاد روابط مثبت، کار گروهی، سازگاری و انعطافپذیری دارند و در زمینه بازی با دوستان و همسالان خود قوی هستند. در صحبت کردن با دیگران و برقراری ارتباط مشکلی ندارند، به احساسات دیگران توجه میکنند و میتوانند آنها را درک کنند و در حل مشکلات و تعارضات بین افراد مهارت دارند.
8- هوش طبیعتگرایی
این کودکان عاشقان دنیای طبیعت هستند و توانایی درک و برقراری ارتباط با دنیای طبیعی، تمایز قائل شدن بین موجودات زنده، گیاهان و اشیاء طبیعی، علاقه به کاوش در طبیعت را دارند. شناخت انواع گیاهان، جانوران، اکوسیستمها و پدیدههای طبیعی. به خوبی مهارتهای مشاهده بالایی دارند به جزئیات در طبیعت دقت می کنند، موجودات را تشخیص و طبقهبندی می کنند. نگرانی در مورد مسائل زیستمحیطی، تمایل به حفظ و نگهداری از طبیعت دارند. از گذراندن وقت در طبیعت لذت میبرند، به گیاهان، جانوران و اشیاء طبیعی علاقهمند هستند، در مورد دنیای طبیعی سوالات زیادی میپرسند و از مراقبت از حیوانات خانگی و گیاهان لذت میبرند.
مشاغل مناسب هر کدام از انواع هوش گاردنر
نظریه هوش چندگانه گاردنر پیشنهاد میکند که افراد دارای انواع مختلف هوش هستند و هر کدام از این هوشها میتواند به مشاغل خاصی منجر شود.
راهکارهای عملی برای تقویت هوشهای مختلف در کودکان
همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد، هوش کودکان مانند گنجینههایی گرانبها هستند که در وجود هر کدام از آنها نهفته است. این گنجینهها که در قالب هوشهای هشتگانه گاردنر تعریف میشوند، دریچههایی به سوی دنیای یادگیری، خلاقیت و پیشرفت را میگشایند. شکوفایی این هوشها نقشی اساسی در پرورش شخصیت، موفقیت تحصیلی و آیندهی درخشان کودکان ایفا میکند. در این مقاله به منظور یاری رساندن به شما در این مسیر خطیر، به برخی از راهکارهای عملی و علمی برای تقویت هر یک از هوشهای هشتگانه میپردازیم:
1- هوش زبانی-کلامی:
• غنیسازی با ادبیات: فراهم آوردن کتابهای متنوع و باکیفیت با تصاویر جذاب برای کودکان و تشویق آنها به مطالعهی منظم، گامی مؤثر در تقویت این هوش به حساب می آید.
• قصهگویی: روایت داستانهای متنوع و آموزنده و ترغیب کودکان به خلق و بازگویی داستانهای خود، به شکوفایی قوه تخیل و مهارتهای زبانی آنها کمک شایانی میکند.
• بازیهای زبانی: استفاده از بازیهای فکری استاندارد مانند حدس کلمات، اسم فامیل و شطرنج، ضمن سرگرمکنندگی، ذهن کودکان را به چالش میکشد و قدرت تفکر و حل مسئله آنها را ارتقا میدهد.
• ترویج گفتگو: ایجاد فضایی امن و صمیمی برای گفتگو با کودکان در مورد موضوعات مختلف و متناسب با سن آنها و تشویق آنها به بیان نظرات و دیدگاههایشان، به تقویت مهارتهای ارتباطی و اعتماد به نفس آنها میانجامد.
2- هوش منطقی-ریاضی
• بازیهای فکری: به کارگیری بازیهای فکری متنوع و چالشبرانگیز مانند سودوکو، شطرنج و ماز، زمینهای مناسب برای تقویت تفکر منطقی، استدلال و حل مسئله در کودکان فراهم میکند.
• معما و چیستان: حل معما و چیستانهای متناسب با سن و سطح هوش کودکان، ضمن جذابیت و سرگرمکنندگی، به تقویت هوش منطقی و خلاقیت آنها کمک میکند.
• فعالیتهای دستهبندی: تشویق کودکان به دستهبندی و طبقهبندی اسباببازیها، لباسها یا هر چیز دیگری بر اساس معیارهای منطقی و خلاقانه، به تقویت مهارتهای تفکیک و سازماندهی ذهنی آنها میانجامد.
• بازی با اعداد: آموزش بازیهای مختلف با اعداد مانند شمارش، جمع و تفریق به کودکان، زمینهای مناسب برای یادگیری مفاهیم اولیه ریاضی و تقویت هوش منطقی آنها فراهم میکند.
3- هوش بصری-فضایی
• نقاشی و رنگآمیزی: فراهم آوردن ابزار نقاشی و رنگآمیزی مناسب و باکیفیت برای کودکان و تشویق آنها به خلق آثار هنری با آزادی عمل و خلاقیت، به شکوفایی قوه تخیل، خلاقیت و مهارتهای ظریف حرکتی آنها کمک میکند.
• بلوکسازی: بازی با بلوکهای ساختمانی استاندارد و متنوع، علاوه بر تقویت هوش فضایی، زمینه را برای پرورش خلاقیت و حل مسئله در کودکان فراهم میکند.
• معماهای تصویری: حل معماهای تصویری متناسب با سن و سطح هوش کودکان، ضمن جذابیت و سرگرمکنندگی، به تقویت هوش بصری و قدرت تفکر و استدلال آنها میانجامد.
• گشت و گذار در طبیعت: مشاهده ی مناظر طبیعی متنوع و زیبا، علاوه بر آرامشبخش بودن، به تقویت هوش بصری، حس زیباییشناسی و قدرت تفکر خلاق در کودکان کمک میکند.
4- هوش موسیقیایی
• آموزش موسیقی: آموزش نواختن یک ساز موسیقی مناسب با علایق و تواناییهای کودک، به شکوفایی هوش موسیقایی، افزایش تمرکز و تقویت حافظه او کمک میکند.
• گوش دادن به موسیقی: تشویق کودکان به گوش دادن به انواع مختلف موسیقی، به پرورش حس شنوایی، قدرت تشخیص صداها و درک ریتم و آهنگ در آنها یاری میرساند.
• آواز خواندن: آواز خواندن و ترانهسرایی، راهی خلاقانه و سرگرمکننده برای تقویت هوش موسیقایی، افزایش اعتماد به نفس و پرورش حس زیباییشناسی در کودکان است.
5- هوش بدنی-حرکتی
• ورزش و فعالیتهای بدنی: تشویق کودکان به انجام ورزشهای متنوع و متناسب با سن و علایق آنها مانند دویدن، شنا، ژیمناستیک و... نقشی اساسی در تقویت تناسب اندام، افزایش نشاط و شادابی و پرورش مهارتهای حرکتی ظریف و درشت آنها ایفا میکند.
• رقص و حرکات موزون: آموزش رقص و حرکات موزون به کودکان، ضمن افزایش تحرک و پویایی آنها، به تقویت حس ریتم، تعادل و هماهنگی حرکاتشان کمک میکند.
• بازیهای حرکتی: انجام بازیهای حرکتی مانند لی لی، طناببازی و توپبازی، زمینهای مناسب برای تقویت مهارتهای حرکتی، افزایش چابکی و انعطافپذیری بدن و پرورش روحیه ی رقابت سالم در کودکان فراهم میکند.
• فعالیتهای میدانی: تشویق کودکان به انجام فعالیتهای میدانی مانند کوهنوردی، دوچرخهسواری و پیادهروی در طبیعت، به تقویت مهارتهای جهتیابی، تعادل و کار گروهی در آنها کمک میکند.
6- هوش درون فردی
• مدیتیشن و یوگا: آموزش مدیتیشن و یوگا به کودکان، به افزایش تمرکز، آرامش و خودآگاهی آنها کمک میکند.
• نوشتن خاطرات: تشویق کودکان به نوشتن خاطرات و احساسات خود، به آنها کمک میکند تا افکار و احساسات خود را بهتر درک کنند و بر آنها مدیریت داشته باشند.
• حل مسئله فردی: ارائهی فرصت به کودکان برای حل مسائل و چالشهای فردی با استفاده از تواناییها و خلاقیت خود، به تقویت اعتماد به نفس و استقلال عمل آنها کمک میکند.
• انتخابهای شخصی: فراهم آوردن فرصت برای کودکان جهت انتخابهای شخصی در مورد لباس، اسباببازی و فعالیتهایشان، به تقویت حس استقلال و قدرت تصمیمگیری در آنها یاری میرساند.
• تشویق به تفکر عمیق: از کودکان سوالاتی بپرسید که آنها را به تفکر عمیق و کاوش در مورد موضوعات مختلف تشویق میکند.
7- هوش برون فردی
• بازیهای گروهی: تشویق کودکان به انجام بازیهای گروهی مانند فوتبال، والیبال و بازیهای فکری، زمینهای مناسب برای تقویت مهارتهای همکاری، تعامل و حل مسئله در آنها فراهم میکند.
• فعالیتهای داوطلبانه: مشارکت در فعالیتهای داوطلبانه و کمک به دیگران، به پرورش حس همدلی، مسئولیتپذیری و روحیه ی نوعدوستی در کودکان کمک میکند.
• نقشآفرینی: انجام بازیهای نقشآفرینی و شبیهسازی موقعیتهای مختلف اجتماعی، به تقویت مهارتهای ارتباطی، همدلی و درک احساسات دیگران در کودکان یاری میرساند.
• گفتگوی صمیمی: برقراری گفتگوی صمیمی و همدلانه با کودکان در مورد مسائل مختلف، به آنها کمک میکند تا احساسات خود را به درستی بیان کنند و به احساسات دیگران احترام بگذارند.
• ایجاد شبکه ی اجتماعی: تشویق کودکان به ایجاد شبکه ی اجتماعی با دوستان و همسالان خود، به تقویت مهارتهای ارتباطی، کار گروهی و حل مسئله در آنها کمک میکند.
8- هوش طبیعتگرایانه
• گشت و گذار در طبیعت: گذراندن وقت در طبیعت، پیادهروی در جنگل، کوهنوردی و مشاهده ی مناظر طبیعی، به تقویت هوش طبیعتگرایانه، افزایش حس کنجکاوی و پرورش عشق به محیط زیست در کودکان کمک میکند.
• باغبانی و نگهداری از حیوانات: آموزش باغبانی و نگهداری از حیوانات خانگی به کودکان، به آنها مسئولیتپذیری، صبر و احترام به موجودات زنده را میآموزد.
• مطالعه در مورد علوم طبیعی: تشویق کودکان به مطالعه کتابها و مقالات علمی در مورد موضوعات مختلف مانند حیوانات، گیاهان و پدیدههای طبیعی، به افزایش دانش و آگاهی آنها از دنیای پیرامونشان کمک میکند.
• انجام آزمایشهای علمی ساده: انجام آزمایشهای علمی ساده در خانه، به تقویت روحیه ی جستجوگری، خلاقیت و تفکر علمی در کودکان یاری میرساند.
راه های تشویق کودکان به یادگیری و پرورش هوشهای مختلف
این نکته باید یادمان باشد که هر بچهای با بقیه فرق دارد پس ما با صبور بودنمون و دوست داشتن تفاوت بین کودکان باید ازشون حمایت کنیم تا کودکان بتوانند به بهترین شکل ممکن شکوفا بشوند و دنیا رو برای زندگی کردن جای قشنگتری کنند. کاوش در دیدگاه نظریه هوشهای چندگانه گاردنر و درک ماهیت هوش کودکان و عوامل مؤثر بر آن، همواره از دغدغههای اصلی متخصصان تعلیم و تربیت و والدین در حال حاضر می باشد. با ارائه ی راهکارهایی جامع و کاربردی، می توان قدمی موثر در پرورش هوش و ترغیب کودکان به یادگیری برداشت.
1- ایجاد محیطی امن و پرمهر:
فضایی امن و سرشار از عشق و محبت را برای فرزندتان فراهم کنید. در این فضا، کودک باید احساس امنیت و آرامش کند تا بتواند بدون ترس از اشتباه، به کاوش، پرسش و یادگیری بپردازد. حامی و مشوق فرزندتان باشید. به او نشان دهید که به تواناییهایش ایمان دارید و در هر مرحله از تلاشهایش، او را تشویق میکنید. با احترام به نظرات و ایدههای فرزندتان، به او در تقویت اعتماد به نفس و باور به تواناییهایش کمک کنید.
2- غرق شدن در دنیای بازی و سرگرمی:
با فراهم کردن اسباببازیها و بازیهای فکری متناسب با سن و علایق فرزندتان، زمینه را برای یادگیری و پرورش هوش او در فضایی شاد و سرگرمکننده فراهم کنید. با فرزندتان نقشآفرینی کنید، برای او داستانهای جذاب تعریف کنید و از او بخواهید تا داستان را ادامه دهد یا داستانهای خود را خلق کند. این فعالیتها به تقویت قوه تخیل، مهارتهای زبانی و هوش اجتماعی او کمک میکند.کودکان را به گشت و گذار در طبیعت ببرید، از آنها بخواهید تا گیاهان، جانوران و اشیاء مختلف را مشاهده و بررسی کنند و در مورد آنها سوال بپرسند. این تجارب به تقویت هوش طبیعتگرایانه، کنجکاوی و حس کاوشگری در آنها کمک میکند.
3- تبدیل شدن به معلمی خلاق:
با فرزندتان کتابهای مصور با داستانهای جذاب و تصاویر زیبا بخوانید. از او سوالاتی در مورد داستان بپرسید و به او اجازه دهید تا در مورد تصاویر نظر بدهند و داستان را ادامه دهند. با فرزندتان در خانه آزمایشهای علمی ساده انجام دهید. به عنوان مثال، با مخلوط کردن مواد مختلف، ساختن آتشفشان یا مشاهده ی حرکت رنگها در آب، میتوانید به او مفاهیم علمی را به طور تجربی آموزش دهید. با استفاده از بازیها، ترانهها و انیمیشنهای شاد، زبان دوم را به فرزندتان آموزش دهید. از او بخواهید تا کلمات و جملات جدید را تکرار کنند و در موقعیتهای مختلف از آنها استفاده کنند.
4- تشویق و قدردانی:
در هر مرحله از یادگیری و تلاشهای فرزندتان، از او به طور صمیمانه و صادقانه قدردانی کنید. پیشرفتهای او را ببینید و به او نشان دهید که به تلاشهایشان ایمان دارید. با فرزندتان در مورد ایجاد یک سیستم پاداش برای تشویق رفتارهای مطلوب و تلاشهایشان گفتگو کنید. این سیستم میتواند شامل نمودارهای تشویقی، امتیازات یا هدایای کوچک باشد. زمانی که فرزندتان به هدف یا دستاوردی میرسند، آن را به طور ویژه جشن بگیرید. با آنها به گردش بروید، برایشان غذای مورد علاقهشان را بپزید یا با هم فیلم تماشا کنید.
5- الگویی مناسب باشید:
نحوه ی مدیریت زمان و برنامهریزی را به فرزندتان نشان دهید. به آنها کمک کنید تا برنامه ی روزانه ی خود را تنظیم کنند و به طور موثر از زمان خود استفاده کنند. در مواجهه با چالشها و مشکلات، مثبتاندیش باشید و به تلاش خود ادامه دهید. به فرزندتان نشان دهید که چگونه با موانع روبرو شده و بر آنها غلبه میکنید.
نتیجه
مهم است که به خاطر داشته باشیم که هوش یک صفت واحد و یکپارچه نیست، بلکه از مجموعهای از تواناییهای شناختی متمایز تشکیل شده است. این تواناییها شامل مواردی مانند استدلال منطقی، حل مسئله، تفکر انتقادی، یادگیری و حافظه، مهارتهای زبانی، هوش فضایی، هوش بصری و هوش اجتماعی میشود.
افراد در هر یک از این تواناییها به درجات مختلفی از مهارت دست پیدا میکنند. برخی افراد ممکن است در استدلال ریاضی قوی باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در مهارتهای زبانی یا حل مسئله خلاقانه استعداد داشته باشند. این پروفایلهای منحصر به فرد هوش، تحت تأثیر ترکیبی از عوام
