
تاخیر گفتاری
تاخیر گفتاری در کودکان نوعی اختلال ارتباطی است اگر فرزند شما قدرت این را ندارد که کلمه ایی را سریع بیان کند و در گفتن کلمه اش چندین بار تلاش کند ممکن است اختلال تکلم داشته باشد. قدرت تکلم زبانی چنین کودکانی امکان دارد با سرعت پایین تری نسبت به بقیه بچه ها و کودکان تکامل پیدا کند. پس نتیجه این میشود که این کودکان در درک و استفاده کردن از زبان گفتاری مشکل دارند. تاخیر تکلم آن ها ممکن است براثر مشکلات شنوایی (ناشنوایی) گفتاری, اختلال روانشناختی یا سندروم داون بروز کرده باشد.
گاهی اوقات دیر زبان باز کردن کودک ناشی از ژنتیک میباشد که با مراجعه به مراکز گفتار درمانی میتوان به بهبود یافتنش کمک کرد.
امروز به دلیل نامعلوم اختلال گفتاری در کودکان بسیار رایج شده است و طبق عاماری که ما گرفته ایم حدود 5 تا 10 درصد کودکانه پیش دبستانی جهان دچار این اختلال هستند.
شاید برای شما سئوال پیش بیاید که حرف نزدن کودکان تا چه سنی طبیعی است؟
1: در کودکان نمیتوان سنی را مشخص کرد
2: اگر کودک شما تا دوسالگی نتوانست هیچ چیزی را بیان کند، نیاز به چک دارد زیرا یک کودک در سنین 1 تا 1.5 سال میتواند 20 کلمه جدید مانند (مامان- بابا- نه ) رو درک و به آن واکنش نشان بدهد.
بنابراین کودکانی که مبتلا به این اختلال باشند نمیتواند تا سن 2 سالگی جملات ساده و کوتاه را به درستی بگویند.
پس اگر فکر میکنید فرزندانتان ممکن است دچار این بیماری باشد سریعا به پزشک روانپزشک کودک و بعد به یک گفتار درمانگر مراجعه کنید.
اول از همه این را باید بدانیم که علائم اختلال تاخیر گفتار کودکان با علائم تاخیر گفتاری متفاوت است ,اگر کودکی در تکلم کلمات اختلال دارد ممکن است برای وجود یک اختلال تکلمی در آن باشد.
کودکان مبتلا به اختلال تکلم, در فهم و درک یا صحبت کردن مشکل دارند و بر زندگی روزانه آن ها تائثیر میگذارد, همچنین این کودکان که به اختلا دچار هستند در تلفظ صدا ها در هنگام بیان کردن کلمات مشکل دارند.
آنها معمولا مهارت زبانی خوبی دارند و جملات را میفهمند به خوبی و میتوانند جملات درست و بدون غلطی بسازند.
در کل کودکان مبتلا به اختلال گفتاری در تلفظ همه ی کلمات یا اختلال کاملی زبانی نیستند.
در میان کودکانی که به تاخیر گفتاری مبتلا هستند, در بیان همان تعداد کلمات محدود خود مشکل ندارند.
از آنجایی که روند تکامل گفتار در همه ی کودکان یکسان نیست, بهتر است از مقایسه کردن کودکان دیگر با او دست بردارید.
این کار کمکی به شما نکرده و احتمال بدتر شدن هم وجود دارد پس با دیدن همچنین علائمی از پزشک متخصص کودک یا مشاوره گفتار درمان مشاوره بگیرید.
علائم تأخیر در گفتار کودکان
تأخیر در گفتار به وضعیتی گفته میشود که کودک در مقایسه با همسالان خود، مهارتهای زبانی و گفتاری را دیرتر بهدست آورد. این نوع تأخیر ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله عوامل ژنتیکی، کمبود تعامل زبانی، مشکلات شنوایی، یا حتی اختلالات عصبی و شناختی. در برخی موارد، وجود لکنت زبان یا مشکلات ساز و کار اندامهای گفتاری نیز میتواند به عنوان یک عامل مؤثر عمل کند. تشخیص زودهنگام علائم تأخیر گفتاری نقش حیاتی در بهبود مهارتهای زبانی و اجتماعی کودک دارد.
در ادامه، برخی از مهمترین علائم تأخیر گفتاری کودکان بررسی میشوند:
1-عدم تولید صداهای اولیه
کودکان تا سن 6 تا 9 ماهگی باید صداهای اولیهای مانند "غنغن" یا "بانبان" تولید کنند. عدم تولید این صداها میتواند نشانهای از تأخیر گفتاری باشد.
عدم بیان کلمات ساده در یکسالگی : کودکان تا سن 12 ماهگی معمولاً کلمات سادهای مانند "مامان" یا "بابا" را گویند. اگر این پیشرفت تا این سن مشاهده نشود، نیاز به ارزیابی گفتاری وجود دارد.
2-محدود بودن دایره لغات تا 2 سالگی
کودکان 24 ماهه معمولاً حداقل 50 کلمه را بلد هستند و قادر به ساخت جملات دو کلمهای هستند. دایره لغات محدود نشانهای از مشکلات زبانی است.
عدم درک دستورات ساده : کودکان تا سن 18 تا 24 ماهگی باید بتوانند دستورات ساده مانند "بیا اینجا" یا "دستت را بده" را درک کنند. عدم این قابلیت میتواند نشانهای از اختلالات زبانی باشد.
3-عدم تمایل به برقراری ارتباط
کودکی که از روشهای غیرکلامی مانند اشاره یا کشیدن دست دیگران برای بیان نیازهای خود استفاده میکند، اما تلاشی برای گفتار ندارد، ممکن است دچار تأخیر گفتاری باشد.
4-گفتار نامفهوم بعد از 3 سالگی
در سن 36 ماهگی، کودکان باید بهگونهای صحبت کنند که افراد خارج از خانواده نیز گفتارشان را درک کنند. گفتار نامفهوم یا جملات ناقص میتواند نشانهای از مشکلات گفتاری باشد.
در صورت مشاهده این علائم، پیشنهاد میشود بهطور فوری به یک متخصص لکنت زبان یا گفتاردرمانی مراجعه کرد. ارزیابی دقیق توسط متخصصان میتواند به تشخیص دقیق مشکل کمک کند و در صورت نیاز، برنامههای درمانی مناسب آغاز شود. این مراحل کلیدی در پیشگیری از پیشرفت بیشتر اختلالات زبانی و گفتاری هستند.
دلایل تاخیر در گفتار
برای دیر حرف زدن کودکان دلایل زیادی وجود دارد. در بعضی کودکان بیش از یک دلیل باعت تاخیر در تکلم می شود در برخی از علل رایج آن که عبارتند از:
1) ابتلا به اختلال شنوایی
تاخیر گفتاری ناشی از مشکلات شنوایی یکی از دلایل شایع در کودکان است. وقتی کودک نتواند صداها را به درستی بشنود، یادگیری و تولید گفتار برای او دشوار میشود. مشکلات شنوایی ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشند و تشخیص به موقع آنها نقش کلیدی در بهبود وضعیت گفتاری کودک دارد. درمان کم شنوایی از طریق سمعک، کاشت حلزون یا گفتاردرمانی میتواند به کودک کمک کند تا مهارتهای گفتاری خود را تقویت کند. والدین باید در صورت مشاهده علائم، سریعاً به متخصص شنواییسنجی مراجعه کنند.
2)نقش اوتیسم در اختلال گفتاری
اوتیسم (اختلال طیف اوتیسم) میتواند تأثیر قابلتوجهی بر مهارتهای گفتاری و ارتباطی افراد داشته باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با تاخیر گفتاری، مشکلات در تولید کلمات، یا حتی عدم استفاده از گفتار به عنوان ابزار ارتباطی مواجه میشوند. برخی از آنها ممکن است از زبان تکراری (اکولیلیا) استفاده کنند یا در درک مفاهیم انتزاعی و زبان بدن دچار مشکل شوند. علاوه بر این، چالشهای اجتماعی مرتبط با اوتیسم، مانند دشواری در برقراری تماس چشمی یا درک احساسات دیگران، میتواند مهارتهای ارتباطی را پیچیدهتر کند.
با این حال، گفتاردرمانی و روشهای آموزشی ویژه میتوانند به بهبود گفتار و ارتباط این کودکان کمک کنند. تشخیص بهموقع و مداخله زودهنگام نقش کلیدی در پیشرفت مهارتهای گفتاری و ارتباطی آنها دارد. برای دریافت مشاوره و درمان مؤثر، مراجعه به بهترین متخصص اوتیسم تهران که تجربه کافی در زمینه کار با کودکان دارای این اختلال را دارد، میتواند تأثیر بسزایی در بهبود شرایط آنها داشته باشد.
3)تاثیر ناتوانی ذهنی بر تاخیر گفتاری
ناتوانی ذهنی میتواند تاثیر عمیقی بر رشد گفتار و زبان افراد داشته باشد. کودکان و بزرگسالان با ناتوانی ذهنی اغلب با تاخیر گفتاری، محدودیت در دایره واژگان، و مشکلات در ساخت جملات پیچیده مواجه میشوند. این افراد ممکن است در درک مفاهیم انتزاعی، دستور زبان، یا بیان افکار خود به صورت شفاهی دچار مشکل شوند. شدت اختلال گفتاری معمولاً با سطح ناتوانی ذهنی مرتبط است؛ به طوری که افراد با ناتوانی ذهنی شدیدتر، چالشهای گفتاری بیشتری را تجربه میکنند.
4)تاخیر گفتاری ناشی از اختلالات عضلانی-حرکتی
این اختلال زمانی رخ میدهد که مغز در برنامهریزی حرکات لازم برای تولید گفتار دچار مشکل میشود و کودک ممکن است بخواهد صحبت کند، اما نتواند کلمات را به درستی بیان کند.
درمان تأخیر گفتاری از طریق گفتاردرمانی
تأخیر گفتاری یکی از رایجترین مشکلاتی است که میتواند روند رشد زبانی کودکان را تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، مشکلات شنوایی، اختلالات عصبی یا حتی کمبود تحریک زبانی ایجاد شود. گفتاردرمانی یکی از مؤثرترین روشهای درمانی برای بهبود مهارتهای زبانی و گفتاری در کودکانی است که دچار تأخیر گفتاری هستند.
متخصصان گفتاردرمانی ابتدا با ارزیابی دقیق مهارتهای زبانی و گفتاری کودک، سطح مشکل را مشخص کرده و برنامهای متناسب با نیازهای او طراحی میکنند. تمرینهای تقویت عضلات گفتاری، بازیهای زبانی، آموزش الگوهای صحیح تلفظ و استفاده از روشهای تعاملی برای افزایش دایره لغات از جمله تکنیکهایی هستند که در جلسات گفتاردرمانی به کار گرفته میشوند.
هرچه مداخله زودتر آغاز شود، نتایج درمانی بهتری حاصل خواهد شد. والدین نیز نقش مهمی در این فرایند دارند و میتوانند با ایجاد محیطی غنی از گفتوگو، خواندن کتاب و تشویق کودک به بیان نیازهایش، روند پیشرفت او را تسریع کنند. برای دریافت خدمات تخصصی، مراجعه به بهترین مرکز گفتاردرمانی تهران که دارای متخصصان مجرب و روشهای درمانی پیشرفته است، میتواند به بهبود سریعتر مهارتهای گفتاری کودک کمک کند.